مركز خط توليد دستگاه تصفيه روغن سوخته موتور

براي ديدن مطالب روي آن كليك كنيد

گردشگري سلامت  

بيانه اسلو پيرامون اكوتوريسم 

كوله اكوتوريسم

/* /*]]>*/

درخصوص تأثير استنباط گردشگران از وجهه[1] يك مقصد گردشگري بر تصميم‌ آنها به سفر به آن مقصد توافق نظري گسترده وجود دارد. استنباط گردشگر از وجهه يك مقصد گردشگري به عنوان ادراك و يا برداشت او از آن محل تعريف مي‌شود (Fakeye & Cromplon, 1991) . بعضي از ديگر محققان وجهه استنباط شده را «تصويري ذهني از آن مقصد گردشگري» مي‌دانند. پس بسيار منطقي است كه فرض كنيم وجهه استنباط شده بر تصميم‌گيري گردشگران تأثير مي‌گذارد.  وجهه استنباط شده، يك تعبير ذهني از واقعيتي است كه توسط گردشگر بدست آمده است و بر نگرش شناختي و همچنين بر جنبه‌هاي عاطفي يا احساسي او تأثير مي‌گذارد.

اگر بخواهيم تعريف دقيقي از وجهه استنباط شده داشته باشيم، بسيار دشوار است. زيرا اين عبارت در زمينه‌هاي مختلف روانشناسي، رفتاري، بازاريابي و جامعه‌شناسي مورد استفاده قرار گرفته است. در روانشناسي وجهه به پنداره ظاهري يا قابل رويت اشاره دارد، در حالي كه در مباحث رفتاري به جوانب كاملتري از جمله تأثيرات ايجاد شده، آگاهي، احساسات، ارزشها و باورها در خصوص يك مسأله خاص دلالت مي‌كند (Pearce, 1988. P. 162) .

اما در بازاريابي عبارت " وجهه" به ويژگيهايي اشاره دارد كه بر رفتار مصرف كننده تأثير مي‌گذارند. تعريف متداول از وجهه يك مقصد گردشگري در متون گردشگري را كرامپتون (1979) ارايه داده است. او وجهه استنباط شده از يك مقصد گردشگري را چنين تعريف مي‌كند: «وجهه استنباط شده مجموعه باورها، عقايد و نظراتي است كه يك فرد از يك مقصد دارد» (Crompton,1979,P.18). اين يك تعريف در سطح فرد مي‌باشد اما قابل تعميم به گروه نيز مي‌باشد. براي بازاريابان بسيار مهم است كه جنبه‌هايي از وجهه استنباط شده را شناسايي نمايند كه در يك بخش از بازار عمويت دارد ، اين امر امكان تقسيم بازار را فراهم مي‌سازد تا بتوان استراتژي‌هايي متناسب با هر بخش از بازار تدوين نمود.

تعريف لاوسون و باد بووي از وجهه استنباط شده هم به جنبه هاي فردي و گروهي اشاره دارد. ازنظر ايشان: «وجهه استنباط شده بيان دانش عيني، برداشت‌ها، پيش داوري‌ها، تصورات و افكار احساسي‌اي است كه يك فرد يا يك گروه نسبت به يك محل با مقصد گردشگري دارند» (Lawson & Baud-Bovy,1977).

     ممكن است  وجهه استنباط شده يك تصويرغير واقعي يا ذهني از مقصد گردشگري باشد اما همين  تصوير ذهني گردشگر بر انتخاب او تاثير مي گذارد (Mercer, 1971) .

نتايج تحقيقات متعدد حاكي از آن است كه رفتار گردشگران گاه توسط استنباط آنها از وجهه مقصد گردشگري شرطي مي‌شود و تأثير اين مسأله از ابتدا در مرحله انتخاب مقصد مسافرت قابل مشاهده است. بنابراين دلايل انتخاب مقصد تنها توسط‌ عوامل‌ عيني‌ محيط‌ قابل ‌توجيه ‌نيست (Johnson & Thomas, 1995) .  بنابراين فرض بر آن است محل‌هايي يا مقاصد گردشگري كه داراي وجهه مثبت قوي هستند مورد انتخاب واقع شوند و يا در فرآيند تصميم‌گيري مورد توجه بيشتر قرار گيرند، اين مسأله در تحقيقات (Alhemoud & Armstrong, 1996) و (Echtner & Ritchie, 1991) و (Johnson & Tomas, 1992) مورد اشاره قرار گرفته است.

وجهه استنباط شده تأثير عمده‌اي بر كيفيت استنباط شده از يك مقصد گردشگري دارد. زيرا قبل از بازديد از يك محل آنچه را كه مي‌توان از يك مقصد گردشگري انتظار داشت قالب‌ريزي مي‌نمايد. تصور هر كس از يك مقصد گردشگري منحصر به خود اوست و متشكل از خاطرات، برداشت‌ها، تصورات او از آن محل مي‌باشد.

استابلر عواملي را كه بر شكل‌گيري استنباط گردشگران نسبت به وجهه يك محل گردشگري تأثير دارند به دو دسته عوامل جانب عرضه و تقاضا تقسيم نموده است (Stabler,1988). عوامل تأثيرگذار جانب تقاضا شامل انگيزه،خصوصيات روانشناختي، تجارب و خصوصيات فرهنگي  اجتماعي گردشگر مي‌باشند، اما عوامل جانب عرضه؛ آوازه مقصد،  برنامه هاي بازاريابي مقصد و اخبار و گزارشات منتشر شده در باره  آن هستند. در مدل بيرلي ومارتين  عوامل موثر در  شكل گيري وجهه يك مقصد گردشگري به دو گروه دسته بندي شده اند: منابع  اطلاعاتي و خصوصيات فردي گردشگر             ((Beerli & Martin,2004.

 منابع اطلاعاتي ازجمله عوامل انگيزاننده  يا شكل دهنده وجهه مقصد به شمار مي‌روند، آنها عواملي هستند كه برشكل گيري تصورات و ارزيابي‌ها گردشگر موثرند. منظور از منابع اطلاعاتي، كليه منابع مختلف در دسترس گردشگران شامل اطلاعات حاصل از بازديد از محل مي باشند. منابع اطلاعات فوق را مي‌توان به دو دسته اطلاعات اوليه و ثانويه تقسيم كرد منابع دسته اول منابعي هستند كه  از تجربه بازديد  مستقيم  گردشگر از مقصد به دست آمده‌اند. منابع ثانويه يا دسته دوم شامل چهار مورد منابع ترغيبي آشكار و پنهان، مستقل و ارگانيك هستند كه قبل از تجربه بازديد از مقصد گردشگري به دست آمده و بر وجهه تاثير مي‌گذارند.  منابع ترغيب كننده آشكار[2]، همان تبليغات معمول و مرسوم رسانه‌ها ست و بيشتراز طريق موسسات مرتبط گردشگري در مقصد يا گردانندگان تورهاي سفر ارايه مي‌شود.  اما گزارش‌ها از مقصد و يا مقالات مطروحه در دسته  منابع ترغيب كننده پنهان[3] قرار مي‌گيرند كه مي‌توانند به صورتي غير رسمي و بطور ناآشكار از مقصد تبليغ كنند.  منابع آزاد يا مستقل[4]، شامل پخش اخبار، اسناد، فيلم ها، برنامه‌هاي تلويزيوني و ... از رسانه‌هاي مختلف مي‌باشند. منابع ارگانيك[5] نيز افرادي همچون دوستان و نزديكان گردشگر و نيز اطلاعات حاصل از مقصد‌هاي گردشگري مي‌باشند كه بر اساس دانش يا تجربه خود فرد بطور داوطلبانه حاصل شده باشد، اين دسته از اطلاعات بطور تدريجي در طول عمر جمع آوري مي‌شوند (Beerli & Martin,2004). عوامل شخصي[6] يا عوامل دروني نيز بر شكل گيري وجهه تاثير مي‌گذارند. بنابراين وجهه استنباط شده همچون برداشتي برنامه ريزي شده از مقصد گردشگري است و با توجه به نيازهاي خود فرد و انگيزه ها، دانش قبلي، ترجيحات و ديگر خصوصيات فرد گردشگر شكل مي‌گيرد.

 هانت (1975) ابراز مي‌دارد كه  وجهه استنباط شده بعضاً تحت تأثير فاصله از مقصد قرار مي‌گيرد. زيرا افراد با احتمال بيشتري مناطق نزديك خود را بازديد مي‌كنند و از طريق مجله و دوستان و آشنايان اطلاعاتي در مورد آن به دست مي‌آورند. او چنين نتيجه‌گيري مي‌كند كه افراد استنباط قوي‌تر و واقعي‌تري نسبت به يك مقصد گردشگري نزديك به محل خود دارند (Hunt, 1975).

نظريه گام به گام [7] وجهه استنباط شده چنين بيان مي‌دارد كه وجهه استنباط شده يك غير گردشگر بسيار متفاوت از وجهه استنباط شده گردشگري است كه از يك مقصد گردشگري بازديد كرده است (Gunn, 1972) . البته اين ادعا توسط تحقيقات متعددي مورد تأييد قرار گرفته است. از جمله مي‌توان به تحقيقات (Chon, 1992)  اشاره كرد. معمولاً افراد سفر كرده داراي استنباط واقعي‌تر، پيچيده‌تر، متمايزتر از افراد ديگر مي‌باشند. اما درعوض نارايانا (1976) در تحقيق خود دريافت كه وجهه استنباط شده از يك مقصد گردشگري مي‌تواند در طي زمان تغيير يافته و يا رنگ يابد. بخصوص اگر گردشگر با بازديد از ديگر محل‌هاي مشابه حافظه خود را مغشوش نمايد   .(Narayana, 1976)

چون (1992) تطابق و عدم تطابق وجهه استنباط شده از يك مقصد گردشگري و انتظارات گردشگران با تجربه واقعي آنها را مورد مطالعه قرار داده است. او دريافت كه وجهه مثبت و تجربه مثبت از سفر موجب ارزيابي مثبت از يك منطقه مي‌شود. در حالي كه نگرش يا وجهه استنباط شده منفي و تجربه مثبت موجب يك ارزيابي كاملاً مثبت از يك منطقه مي‌گردد. اما از يك وجهه استنباط شده مثبت و تجربه منفي بيشترين ارزيابي منفي حاصل مي‌گردد(Chon, 1992).

لازمه كنترل و يا مديريت صحيح وجهه استنباط شده نسبت به يك مقصد گردشگري، داشتن آگاهي صحيح از علايق گردشگران و نگرش آنها در مورد داشته‌هاي مقاصد گردشگري مي‌باشد. يك نگرش مثبت و يا استنباط يك وجهه مناسب موجب تعيين يك موضع مناسب از مقصد گردشگري در ذهن بخشي از بازار مي‌شود. بدين معني كه اين مقصد گردشگري  نسبت به موارد مشابه جايي متفاوت است.

درصورتي كه مديران ومتوليان صنعت گردشگري هر مقصد، اطلاعات مورد نياز گردشگران را از طريق كانال‌هاي ارتباطي مناسب در اختيار آنها قرار ندهند، قادر به كنترل وجهه استنباط شده از مقصد از جانب بازارنخواهند بود.

نداشتن اطلاعات كافي در خصوص جاذبه‌هاي يك مقصد گردشگري مانع برنامه‌ريزي از جانب گردشگر و انتخاب استراتژي مناسب براي كنترل وجهه استنباط شده از مقصد از جانب مديران آن مي‌گردد. بعلاوه در هر مقصد گردشگري كسب و كارهاي كوچكي ايجاد مي‌شود كه عملكرد آنها مستقيماً بر صنعت گردشگري تأثير مي‌گذارد و گاهي تناقض اهداف سازمانهاي دولتي و خصوصي كه در صنعت گردشگري  فعاليت دارند و نداشتن دانش تخصصي مانع پيشرفت صنعت گردشگري درمقصد مي‌گردد. عدم دخالت مستقيم مسئولين و متوليان امر گردشگري  در زمينه محصولات گردشگري  و برنامه‌هاي بازاريابي گردشگري موجب مشكلاتي در اين زمينه مي‌شود. عدم هماهنگي و كنترل فعاليتهاي تجاري در صنعت گردشگري مقصد مانع اتخاذ شيوه‌اي استراتژيك مي‌گردد كه هويتي خاصي را براي يك مقصد گردشگري  ايجاد نمايد، لذا چنين مقصد گردشگري  يك پيام مشخص و تأثيرگذار كه بيانگر ارزشهاي آن مقصد گردشگري باشد براي بازار مربوطه نخواهد داشت. سازمان‌هاي كوچك استطاعت تبليغ و ترويج از منطقه گردشگري خود را ندارند. معمولاً سازمانهايي كه چنين توانايي را دارند عضو سازمان‌هاي تجاري بين‌المللي مي‌باشند. خطوط هوايي و هتل‌هاي بين‌المللي مستقر در بازارهاي بين‌الملل از اين جمله‌اند.  هتل‌ها و خطوط هواپيمايي از اين نظر كه بيشترين خدمات را در اين زمينه ارايه مي‌دهند و با بازارهاي متفاوت در ارتباط هستند بيشترين قدرت تأثيرگذاري را دارند. شايد تعداد زيادي از سازمان‌هاي سياحتي در خصوص يك محل گردشگري تبليغ نمايند، اما اگر بر روي جنبه‌هاي خاص تأكيد شود كه متعارض و متفاوت از هم باشند تأثير چنداني نخواهد داشت. لاوز (Laws, 1991) در تحقيق خود نشان داده است كه چگونه جزاير هاوايي به عنوان جزاير آتش‌فشاني و جزاير اركيده مي‌تواند محلي براي بازديدگردشگران باشد. بسياري از متوليان امر گردشگري تصميماتي فعال در خصوص آميخته محصولات و تركيب بازارهاي مورد هدف خود اتخاذ مي‌كنند. اين امر مستلزم فراهم آوردن شرايطي است كه بتواند نيازها و ذايقه در حال تغيير گردشگران را تأمين نمايد و بر تصميم گردشگران تأثير بگذارد (Laws & Cooper, 1998) .

     روشهاي استراتژيك بطور روزافزوني به برنامه‌ريزي گردشگري وارد مي‌شوند و وقتي موضوع تصميم انتخاب محصول و بازار مورد بررسي باشد، بسيار مؤثر واقع مي‌شوند. برنامه‌ريزي استراتژيك بازار گردشگري، چارچوب مؤثري براي مطالعه بررسي كليه جوانب امر فراهم مي‌سازد (Cooper, 1995) . اين فرايند انتخاب هدف، ايده‌اي كلي براي سرمايه‌گذاران در امر گردشگري، ايجاد نموده و موجب هدفمند شدن آن مي‌گردد. شيوه برنامه‌ريزي استراتژيك موجب همكاري نزديك بين واحدهاي دولتي و بازرگاني مي‌شود و موجبات ابتكار عمل و خلاقيت را براي اين سازمانها فراهم مي‌سازد، اتخاذ اين شيوه مستلزم تعيين دقيق وظايف و مسئوليتها مي‌باشد.

منبع : بخشي از مقاله زير مي باشد :

ـ  رنجبريان، بهرام (1385): وجهه استنباط شده از ايران به عنوان يك مقصد گردشگري، شماره 2، صص 80-69

[1]. Image

[2]. Overt induced

[3]. Covert induced

[4]. Autonomous

[5] .Organic

[6]. Personel factors

[7]. Stage Theory

ثر تاريخي ـ فرهنگي
اثر مادي (منقول و غير منقول) و غير مادي كه به نحوي بر هويت تاريخي ـ فرهنگي جوامع، اقوام، دوره‌هاي تاريخي و مضامين متعلق به يك قلمرو تاريخي ـ فرهنگي دلالت كند.

اثر تاريخي ـ فرهنگي ثبت شده
هر اثر تاريخي ـ فرهنگي كه ارزش‌هاي تاريخي ـ فرهنگي آن از سوي سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري احراز شود و به عنوان يك اثر ملي از سوي سازمان مذكور ثبت و قوانين ناظر بر حمايت از آثار تاريخي ـ فرهنگي با رعايت تشريفات قانوني شامل آن شود.

اثر تاريخي ـ فرهنگي شناسايي شده
هر اثر تاريخي ـ فرهنگي كه با مطالعه كتابخانه‌اي يا پيمايش ميداني موجوديت آن احراز و در فهرست آثار شناسايي شده سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري درج شده باشد.

اثر تاريخي – فرهنگي غير مادي
اثر تاريخي – فرهنگي كه از علم مردم شناسي سر چشمه گرفته و متشكل از باورهاي مردمي، آئين‌ها،‌ نمايش‌هاي سنتي، ‌زبان و گويش، موسيقي اقوام و هنرهاي سنتي غير تجسمي باشد.

اثر تاريخي ـ فرهنگي غير منقول
اثر تاريخي ـ فرهنگي كه در يك مكان مشخص مستقر بوده و انتقال آن موجب خرابي اثر شده و بر هويت تاريخي ـ فرهنگي آن خدشه وارد مي‌كند.

اثر تاريخي – فرهنگي مادي
اثر تاريخي – فرهنگي منقول يا غير منقولي كه ملموس باشد. مانند اشياء موزه‌اي، بناها، مجموعه‌ها، بافت‌ها، تپه‌ها و محوطه‌هاي تاريخي-فرهنگي.
اثر تاريخي ـ فرهنگي مستندسازي شده
هر اثر تاريخي ـ فرهنگي كه ويژگي‌هاي خاص تاريخي ـ فرهنگي و هنري آن با توجه به استانداردهاي علمي مربوطه ثبت و ضبط شده باشد.

اثر تاريخي ـ فرهنگي منقول
اثر تاريخي ـ فرهنگي كه نقل و انتقال آن موجب خرابي اثر يا محل استقرارش نشود.

اثر ملي
عبارت است از اثر تاريخي-‌ فرهنگي و طبيعي كه ويژگي‌ها و ارزش‌هاي نهفته در آن تأثير ملي داشته باشد و به لحاظ تاريخي – فرهنگي و طبيعي به كل ملت ايران تعلق دارد و به لحاظ ارزش‌هاي آن، در فهرست آثار ملي كشور به ثبت مي‌رسد.

احياء بناي تاريخي – فرهنگي
سازگار كردن يك بناي قديمي با وضعيت و احتياجات روز يا تأمين كاربري‌هاي جديد مطابق زمان است كه در يك بناي تاريخي ابتدا با مشخص كردن اهداف عملكردي و نهايتاً انجام اقدامات كالبدي صورت مي‌پذيرد.

اقامتگاه عمومي گردشگري
مكان يا قسمتي از مكان مشخص در قالب هتل، مهمان‌پذير يا هتل آپارتمان است كه عموم مسافران و مهمانان با پرداخت بهاي خدمات ارائه شده از آن استفاده مي‌كنند. اين مراكز بايد خدمات مورد نياز را در يك اتاق يا واحدي مشابه آن به مسافران جهت اقامت ارائه دهند كه ظرفيت آن بايد حداقل به اندازه نيازهاي انساني يك خانوار باشد.

بازپيرايي بناي تاريخي ـ فرهنگي
عبارتست از برداشتن تمام الحاقات بي‌ارزش اضافه شده به يك اثر تاريخي ـ فرهنگي براي نمايش دادن جلوه اصلي آن بنا (مانند كابل برق براي روشنايي)

بازسازي بناي تاريخي ـ فرهنگي
دوباره ساختن قسمت‌هاي تخريب شده بنا و بازگرداندن كالبد بناي تاريخي تخريب شده به وضعيتي نزديك به وضع اوليه براساس مدارك و مستندات مي‌باشد
بافت تاريخي- فرهنگي
محدوده‌اي از شهرها و روستاها كه در آن زندگي جريان دارد و كالبد آن پاسخگوي زندگي شهري و روستايي است و عناصر آن (مجموعه‌ها، ‌فضاها و معابر) اتصال و انسجام لازم را دارند،‌ به نحوي كه مجموعه آن‌ها هويتي متمايز از ساير بخش‌هاي شهر و روستا داشته و نشانگر شيوه شهرسازي و حيات اجتماعي و فرهنگي در مقطع يا مقاطع خاصي از تاريخ است.

بناي تاريخي- فرهنگي
اثر معماري كه از لحاظ باستان شناسي، ‌تاريخي، فرهنگي، هنري و تاريخ معماري و شهر سازي داراي اهميت ويژه باشد.

تابعيت گردشگر
تابعيت گردشگر، از روي گذرنامه وي مشخص مي‌شود حتي اگر گردشگر به طور معمول مقيم كشور ديگري باشد.

تپه تاريخي – فرهنگي
تپه‌هايي هستند كه بقاياي دوره يا دوره‌هاي تاريخي گذشته در آن مدفون مي‌باشند مانند تپه زيويه

حريم اثر تاريخي – فرهنگي
فضاي پيرامون اثر كه براي حفاظت از عرصه و اعيان آن،‌ ارزش‌هاي تاريخي – فرهنگي، مناظر و مرايا و ايجاد ارتباط فرهنگي اثر با محيط پيرامون در درجات مختلف و با ضوابط مشخص در هر درجه، از سوي سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري، تعيين و اعلام مي‌شود و مشمول قوانين ناظر به حفاظت از آثار تاريخي – فرهنگي مي‌گردد.

حفاظت از اثر تاريخي ـ فرهنگي
تمامي اقداماتي كه منجر به توقف تخريب بيش‌تر در سازه و تزيينات و معناي فرهنگي بناي تاريخي مي‌گردد.
درآمد ارزي گردشگري
شامل تمامي درآمدهاي حاصل از ورود گردشگران بين‌المللي به كشور است، هزينه‌هاي گردشگران بين‌المللي در كشور مقصد عبارتست از: هزينه ‌اقامت، اخذ رواديد، غذا و نوشيدني، حمل و نقل داخلي، تفريح، هزينه‌هاي فعاليت‌هاي ورزشي، خريد، سوغات و غيره.

دفتر اطلاع‌رساني گردشگري
مركزي كه براي راهنمايي گردشگران در مبادي ورودي‌ شهرها، فرودگاه‌ها، ايستگاه‌هاي راه‌آهن و پايانه‌هاي اتوبوس‌راني، جنب جاذبه‌هاي گردشگري و نقاط پر رفت و آمد شهرها تأسيس شده و وظيفه آن ارائه اطلاعات و راهنمايي به گردشگر است.

دفتر خدمات مسافرتي
مؤسسه‌اي كه با دريافت مجوز به منظور ارائه خدمات گردشگري براي داخل يا خارج از كشور تأسيس شده باشد.

دوره‌هاي تاريخي
دوره‌هاي تاريخي شامل دوره پيش از تاريخ (دوره باستان)، دوره تاريخي كه مردم ايران صاحب خط شده‌اند خصوصاً (دوره ايلامي‌ها)، دوره اسلامي (ورود اسلام به ايران) مي باشد.

صيانت از اثر تاريخي ـ فرهنگي
عبارتست از نگهداشت و ارتقاء ارزش‌هاي تاريخي ـ فرهنگي محسوس و نامحسوس (ملموس و ناملموس) يك اثر تاريخي ـ فرهنگي

ظرفيت اسمي اقامتگاه عمومي گردشگري
ظرفيتي كه براساس مشخصات ثبت شده در مجوز بهره‌برداري براي اجاره به مسافران تعيين شده است.

ظرفيت اقامتگاه
به مجموع اتاق‌ها يا تخت‌هايي كه در مدت معين جهت استفاده مسافران (مهمانان) آماده بهره‌برداري مي‌شود، ظرفيت اقامتگاه مي‌گويند.

عمليات كاوش باستان شناسي
مجموعه فعاليت‌هايي كه از سوي هيئت‌هاي علمي باستان‌شناسي براي كسب و ارائه شناخت جامع از آثار موجود در يك تپه يا محوطه تاريخي انجام مي‌شود.

فهرست آثار ملي
فهرستي از تمامي آثار ملي ثبت شده كه از سوي سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري تنظيم و منتشر مي‌شود.

كتيبه تاريخي- فرهنگي
نوشته‌اي كه با خط و زبان رايج دوره خود بر سطوح غير منقول طبيعي يا مصنوعي نقش شده است.
گردشگر
بازديد كننده‌اي كه حداقل يك شب و حداكثر يك سال در اقامتگاه عمومي يا خصوصي در مكان مورد بازديد با هدف تفريح، استراحت، ورزش، ديدار اقوام و دوستان، ‌مأموريت، شركت در سمينار، كنفرانس يا اجلاس، معالجه، مطالعه و تحقيق يا فعاليت‌هاي مذهبي بماند.

گردشگر بين‌المللي
گردشگري كه به كشور ديگري غير از كشور محل اقامت خود براي مدت حداقل يك شب و حداكثر يك سال سفر كند و در مراكز اقامتي عمومي يا خصوصي آن كشور اقامت نمايد.

گردشگر داخلي
گردشگر مقيم يك كشور كه به محلي در حيطه همان كشور و خارج از محل زندگي معمول خود براي مدت حداقل يك شب و حداكثر يك سال مسافرت كند و در مراكز اقامتي خصوصي يا عمومي اقامت نمايد.

گشت گردشگري
مجموعه فعاليت‌هاي مربوط به بازديدهاي زيارتي، سياحتي، تحقيقاتي و درماني اعم از اخذ رواديد، حمل و نقل، اقامت و پذيرايي مي‌باشد كه توسط يك مؤسسه براي گروهي معين انجام مي‌شود.
گشت گردشگري خارجي
گشت گردشگري كه مبدأ آن شهر، استان، منطقه يا كشوري در داخل محدوده مورد بررسي و مقصد آن در خارج از آن محدوده باشد.

گشت گردشگري خروجي
گشت گردشگري است كه از شهر، استان، منطقه يا كشور مورد نظر خارج مي‌شود.

گشت گردشگري داخلي
گشت گردشگري كه مبدأ و مقصد آن درون شهر، استان، منطقه يا كشور مورد بررسي باشد.

گشت گردشگري ورودي
گشت گردشگري است كه وارد شهر، استان، منطقه يا كشور مورد نظر مي‌شود.

متوسط مدت اقامت
نسبت مجموع نفر شب اقامت مسافران (مهمانان) بر تعداد مسافران (مهمانان) در دوره زماني مورد بررسي است.

مجتمع عبادي رفاهي
مجتمع‌هايي است كه در خارج از شهر و در مسير جاده‌هاي بين شهري براي ارائه خدمات به مسافران ايجاد شده است. اين مجتمع‌ها شامل اقامتگاه، نمازخانه، فروشگاه، تعميرگاه، پاركينگ و غيره مي‌باشد.

مجموع نفر شب اقامت
مجموع شب‌هاي اقامت مسافران در اقامتگاه عمومي گردشگري كه برحسب نفر ـ شب سنجيده و بيان مي‌شود

مجموعه تاريخي-فرهنگي
آثار تاريخي- فرهنگي، طبيعي كه به صورت آثار مجزا يا مجتمع از نظر معماري يا استقرار در يك موقعيت طبيعي داراي ارتباط و انسجام باشند به نحوي كه حكم اثر واحد را پيدا كنند
محصولات گردشگري
معرفي مسيرهاي تعريف شده مركب از مجموعه‌اي از جاذبه‌هاي مشخص در قالب بسته‌هاي سفر، همچنين توليداتي مانند كتاب، مجله، بروشور، نقشه، كارت پستال و لوح فشرده است كه به منظور اطلاع‌رساني و معرفي جاذبه‌هاي گردشگري منتشر مي‌شود.

محوطه تاريخي – طبيعي
عبارتست از محوطه‌اي كه بقاياي موجودات (جانوري / گياهي) ‌دوره يا دوره‌هاي تاريخي گذشته به صورت قسمتي آشكار يا مدفون در آن وجود دارد مانند منطقه فسيلي مراغه

محوطه تاريخي – فرهنگي
عبارتست از محوطه‌اي كه بقاياي دوره يا دوره‌هاي تاريخي گذشته به صورت قسمتي آشكار و يا مدفون در آن وجود دارد. گورستان‌ها، غارهاي تاريخي و صخره نوشته‌ها نيز جزء محوطه تاريخي – فرهنگي محسوب مي گردند مانند تخت جمشيد يا نقش رستم.

مخزن آثار تاريخي – فرهنگي
مكاني كه در آن اشيا تاريخي – فرهنگي با رعايت تمامي ضوابط حفاظتي نگهداري شود.

مدت اقامت گردشگر
بخشي از زمان سفر كه گردشگر در مقصد اقامت مي‌كند كه اين مدت در مورد گردشگران بين‌المللي از لحظه ورود به كشور مقصد تا زمان خروج از آن و در مورد گردشگران بومي (داخلي) برابر مدت زمان اقامت در مقصد سفر در نظر گرفته مي‌شود و معمولاً با واحد شب اقامت بيان مي‌گردد.

مرمت اثر تاريخي ـ فرهنگي
شيوه آسيب‌شناسي و رفع آسيب‌هاي يك اثر تاريخي است كه هدف از آن كشف و حفاظت ارزش‌هاي تاريخي ـ فرهنگي اثر بوده و برمبناي حيثيت تاريخي ـ فرهنگي و مستندات اصيل مربوط به آن با كمترين دخالت انجام مي‌شود به گونه‌اي كه دخالت‌هاي انجام شده كاملاً مشخص گردد.
مهمان‌پذير
اقامتگاه عمومي كه براي استفاده مسافران ايجاد مي‌شود و براي تعداد تخت در اتاق‌ها، محدوديتي وجود ندارد و غالباً سرويس‌هاي بهداشتي، حمام و اتاق نشيمن مشترك است، مهمان‌پذير با توجه به مشخصات ساختماني و تجهيزات به چهار گروه، ممتاز و درجه 1 تا 3 تقسيم مي‌شود.

موزه
موزه مكان گردآوري، نگهداري و به نمايش گذاشتن ميراث فرهنگي يا طبيعي است كه براي تحريك قوه تفكر، آموزش، پژوهش، لذت بردن و حفظ ارزش‌هاي اين ميراث ايجاد مي‌شود و به طور دايمي و با هدف غير مادي اداره مي‌شود.

نمايشگاه
مكاني است كه به منظور نمايش دستاوردهاي طبيعي و انساني با مضامين مختلف و با هدف اطلاع‌رساني به صورت دايمي يا موقت داير مي‌شود.

نمايشگاه گردشگري
نمايشگاه داخلي يا بين‌المللي است كه در آن يكي از زمينه‌هاي جاذبه‌هاي گردشگري مانند ميراث فرهنگي، مذهبي، علمي، طبيعي، ورزشي و غيره به نمايش گذاشته مي‌شود.

نوسازي بناي تاريخي ـ فرهنگي
ايجاد فضاهاي جديد براي ساماندهي فضاهاي تاريخي با ارزش‌گذاري به عناصر قديمي به نحوي كه فرم و فضاي مدرن نه تنها لطمه‌اي به محوطه قديمي نزند بلكه باعث تقويت ارزش‌هاي هنري يكديگر شود.

هتل
واحد اقامتي ـ پذيرايي است كه براي استفاده مسافران ايجاد مي‌شود. در هتل، امكانات اقامتي به صورت اتاق‌هاي يك نفره، دو نفره، سوئيت‌هاي معمولي و ويژه عرضه مي‌شود. اين اقامتگاه‌ها، با توجه به مشخصات ساختماني، معماري و تأسيساتي به پنج درجه 1 تا 5 ستاره تقسيم مي‌شوند. هتل‌هاي 3، 4 و 5 ستاره داراي سرويس اختصاصي و رستوران هستند. حداقل خدماتي كه در هتل (مهمانخانه) ارائه مي‌شود، مرتب كردن روزانه تختخواب، نظافت اتاق و سرويس‌هاي بهداشتي است. افزون بر اين در هتل‌هاي 4 و 5 ستاره، تسهيلات رفاهي، تفريحي، ورزشي و خدمات ديگر مانند آرايشگاه، كفاشي، بانك، فروشگاه‌هاي مختلف، زمين‌هاي بازي، استخر، سونا، سالن‌هاي اجتماعات و غيره ارائه مي‌شود.

هتل آپارتمان
اقامتگاه عمومي كه در آن مجموعه‌اي از آپارتمان‌ها براي اقامت مسافران وجود دارد. هر واحد آپارتمان داراي يك يا دو اتاق خواب، سالن كوچك، سرويس بهداشتي و ‌آشپزخانه كوچك بوده و در آن وسايل و تجهيزاتي نظير تختخواب، مبلمان، تلويزيون، يخچال و غيره پيش‌بيني شده است.
واحد ميان راهي
واحد داراي مجوز كه به قصد ارائه خدمات پذيرايي به مسافران در خارج از شهرها و در مسير جاده‌هاي بين شهري، طبق ضوابط و مقررات تأسيس مي‌شود. واحد پذيرايي ميان راهي براساس درجه‌بندي سازمان ذي‌ربط در درجات 1 تا 3 رتبه‌بندي مي‌شود.
نرخ اشغال اتاق
نسبت مجموع اتاق اشغال شده اقامتگاه عمومي گردشگري در دوره زماني مورد بررسي به ظرفيت اسمي آن برحسب تعداد اتاق در همان دوره
100 × مجموع نفر شب اقامت در دوره زماني مورد بررسي = نرخ اشغال اتاق
ظرفيت اسمي اتاق در دوره زماني مورد بررسي
تعداد روزهاي مورد بررسي × تعداد اتاق‌هاي ذكر شده در مجوز = ظرفيت اسمي اتاق در دوره زماني مورد بررسي
نرخ اشغال تخت
نسبت مجموع تخت اشغال شده اقامتگاه عمومي گردشگري در دوره زماني مورد بررسي به ظرفيت اسمي آن برحسب تعداد تخت در همان دوره
100 × مجموع نفر شب اقامت در دوره زماني مورد بررسي = نرخ اشغال تخت
ظرفيت اسمي تخت در دوره زماني مورد بررسي
تعداد روزهاي مورد بررسي × تعداد تخت‌هاي ذكر شده در مجوز = ظرفيت اسمي تخت در دوره زماني مورد بررسي

در استراتژي تقسيم بندي بازار گردشگري بر اين نظر مبتني است كه به طور جهاني تنها معدودي از مناطق براي گذران دوران تعطيلات مورد پذيرش هستند . بنابراين به جاي اتلاف منابع ،فعاليت هاي تشويقي و ترغيبي مي بايست تنها در جهت خواسته ها و نيازهاي مشتريان احتمالي و نه در جهت خواست كليه مسافران باشد. بنابراين يكي از اقدامات اوليه در بازاريابي گردشگري عبارتست از تقسيم بازار كنوني بر اساس خصوصيات مهم و سپس متمركز نمودن تلاش هاي تشويقي و ترغيبي ،قيمت گذاري و ارائه كالا در جهت خدمت به قسمت هاي مورد نظر .

يك استراتژي مؤثر در بازار دقيقاً بازار هدف را تعيين و سپس در جهت رسيدن به آن تلاش خواهد نمود. بازار هدف ، قسمتي از بازار بالقوه است كه در آن جاذبه هاي گردشگري بيشترين فروش را خواهند داشت. بازارهاي هدف، به طور جغرافيايي و از نظر جمعيت شناسي (سن،درآمد،تحصيلات، نژاد، مليت،تعداد اعضاي خانواده،سيكل زندگي خانوادگي ، جنس ، مذهب و وضعيت اشتغال) و رواني ( ارزش ها ،انگيزه ها،تمايلات ، طرز فكر ، علايق) تعريف مي گردد.

پس از انتخاب بازارهاي هدف، مناسبترين رسانه ها در جهت رسيدن به اين بازارها برگزيده مي شوند.به عنوان مثال اگر بازار هدف بازيكنان تنيس باشد ، تبليغات در مجلات ورزشي چاپ مي گردد تا كل بازار را تحت پوشش قرار دهد. اگر به جاي اين كار ، تبليغي را در يك مجله عمومي چاپ نماييد تنها به تعداد كمي از افراد بازار هدف خود دسترسي پيدا خواهيد نمودو مقداري از منابع مالي خود را هدر خواهيد داد .

هر جاذبه گردشگري مي تواند مورد علاقه قسمت هاي زيادي از بازار قرار گيرد.ليكن مدير بازاريابي بايستي ، قسمتي را انتخاب نمايد كه بيشترين خريداران را براي خدمات او در بر دارد.يك مثال خوب در اين زمينه مهمان خانه هاي زنجيره اي است. اين مهمان خانه ها داراي قيمت متوسط و اتاق هاي مجهز است و مورد علاقه مسافراني قرار دارد كه به منظور كار مسافرت مي نمايند.

تقسيم بندي بازار برحسب مشخصات جغرافيايي

مناطق گردشگري به طرق گوناگون تقسيم مي گردند. يكي از معمول ترين روش هاي تقسيم بندي بازار بر حسب منطقه جغرافيايي است. در اين نوع تقسيم بندي قسمتهاي مختلف بازار بر اساس نوع گردشگران به ترتيب زير تعيين مي شود.

ـ گردشگران منطقه اي(گردشگراني كه مسافت طولاني را به منظور گذرانيدن تعطيلات طي مي نمايند)

ـ گردشگران محلي (آنها كه در نزديكي منطقه گردشگري زندگي مي كنندو حداكثر با 4 ساعت رانندگي به محل مورد نظرمي رسند)

 ـ ساكنين محلي 

نزديكي منطقه گردشگري به بازار مهمترين عامل است.به طور كلي هر چه منطقه گردشگري به بازار عمده اش نزديكتر باشد ،امكان جذب تعداد بيشماري از گردشگران را داراست. از مطالب فوق چنين نتيجه گيري مي شود كه فعاليت هاي تشويقي و ترغيبي مي بايست ابتدا در نزديكترين منطقه با بيشترين تراكم جمعيت انجام گيردو سپس به ساير مناطق تعميم داده شود.متغيرهاي جمعيت شناسي از قبيل گروه سني نيز مبناي ديگري را براي تقسيم بندي بازار ارائه مي دهد.

تقسيم بندي بازار برحسب مشخصات رواني

هر چه بازاريابي با رقابت بيشتري توأم شود ،مديران بازاريابي تمايل بيشتري به تقسيم بندي بازار بر اساس عوامل ديگري به غير از متغيرهاي جغرافيايي و جمعيت شناسي پيدا مي كنند. به اين منظور از تجزيه و تحليل هايي به منظور تعيين انگيزه ، مشخصات رواني و يا سبك زندگي استفاده شده تا مبناي جديدي براي تقسيم بندي بازار بدست آيد .

ويليام دي ولز در تحقيقي در زمينه مسافرت و سبك زندگي كه در سومين كنفراس سامانه انجمن تحقيقات در مورد سير و سياحت ارائه نمود ، توضيح داد كه بازاريان با استفاده از تجزيه و تحليل هاي آماري و استفاده از كامپيوتر مي توانند از پاسخ هاي افراد استفاده نموده و افراد را به گروه هاي  گوناگوني تقسيم نمايند. يكي از تحقيقات اوليه در اين زمينه گروه هايي از مردم را تحت عناوين جستجوگر تفريحات، فرد فعال ،مديران،كارگران و افراد خانه نشين تقسيم نموده است.

جستجوگر تفريحات

پاسخ هايي به سوالات مربوط به سبك زندگي نشان ميدهد كه فرد مي بايست جوان و داراي شغل يكنواختي باشد .او از تفريحات در فضاي آزاد لذت مي برد و علاقمند به شكار ، ماهيگيري ،بيس بال و رانندگي در ماشين هاي گرانقيمت و پر قدرت مي باشد. در نتيجه همواره دچار كم پولي است.چنينن فردي داراي برنامه دراز مدت در زندگي نيست و به رسانه هاي چاپي علاقمند نمي باشد و طرفدار پرو پا قرص برنامه هاي ورزشي و فيلم هاي پر حادثه تلويزيون است.

فرد فعال موفق

چنين فردي توانايي و انرژي در دنبال نمودن اهداف عالي را دارد و علاقمند به كار بوده و داري اعتماد به نفس است .او در جستجوي تجارب گوناگون از جمله دريانوردي ،اسكي و مسافرت هاي خارج از كشور است. روزنامه مي خواند و در جريان آخرين رويدادها و رخدادهاي فرهنگي است و به تماشاي برنامه هاي ورزشي ، ميزگردها و اخبار تلويزيوني مي نشيند.

مديران

مديران در حقيقت همان افراد فعال هستند كه به اهداف خود رسيده اند و به ميزان قابل توجهي پول دارتر شده اند. چنين فردي منابع مالي قابل توجهي در دسترس دارد كه به او اجازه عضو شدن در باشگاه هاي مختلف ،گذراندن تعطيلات گرانقيمت و خريد خانه دوم را مي دهد. او كم و بيش به صورت دائمي با خانواده در منطقه اي زندگي مي نمايد و مجلات خبري را مي خواند و تماشاگر برنامه اخبار و تجزيه وتحليل وقايع و رويدادها و برنامه هاي طبيعت در تلويزيون است.

كارگران

كارگران در شهرهاي كوچك و در مناطق صنعتي شهرهاي بزرگ زندگي مي كنند. چنين افرادي داراي اعتقادات خاص خود بوده و طرفدار تلاش و كوشش هستند.در نظر آنان تعطيلات ايده ال عبارتست از رفتن به اردوها به همراه خانواده و چادر زدن در آنها است.

افراد خانه نشين

چنين فردي از هر گونه تجمل ، خطر و يا هر گونه افراط و تفريطي اجتناب مي ورزد و مخالف بدهكار شدن است. او و همسرش از طرفداران برنامه هاي كمدي و اخبار سر شب تلويزيون ،تنها منبع اطلاعاتي او در مورد وقايع ملي و جهاني است .

سبك هاي زندگي فوق نشان مي دهد كه هر يك از گروه ها داراي ارزش ها و نيازهاي كاملاً متفاوتي هستند و براي هر قشر مي توان برنامه هاي مسافرتي خاص را ارائه كرد. در كشور ما نيز براي توسعه گردشگري بايد چنين تحقيقاتي انجام تا طراحي برنامه ها با توجه به نيازها و نظرات اقشار مختلف مردم صورت پذيرد. نتايج اين گونه تحقيقات ، خصوصيات جسماني و توانايي هاي مالي و محدوديت هاي هر گروه را مشخص مي نمايد و عادات افراد و نحوه زندگي آنها را مشخص مي سازد و برنامه ريزان را در تنظيم برنامه هاي توسعه گردشگري و چگونگي ارتباط با گردشگران بالقوه ياري مي دهد.

ردشگري در جهان، امروزه در حالي به‌عنوان مهم‌ترين بخش درآمد زايي بسياري از كشورها محسوب مي‌شود كه در آمد حاصل از اين بخش طبق آمار به‌گونه‌اي كاملا نابرابر تقسيم مي‌شود. به‌طوري‌كه 50 درصد از درآمد حاصل از اينفعاليت اقتصادي تنها به 7 كشور آمريكا، انگليس، فرانسه، ايتاليا، اسپانيا، آلمان و اتريش سرازير شده و مابقي كشورها تنها به 5 درصد درآمد حاصل از گردشگري اكتفا مي كنند. با نگاهي بر چگونگي گردشگري در آلمان به‌عنوان يكي از كشورهاي پيشرو در اين عرصه در سطح اروپا، برخي از سياست هاي راهبردي اين كشور رامي توان مورد توجه قرار داد.

گردشگري در آلمان( به‌عنوان يكي از محبوب ترين مقاصد گردشگري اروپا ) در سال هاي اخير همواره با روند رو به رشدي روبه‌رو بوده است. اين كشور هم اكنون با برخورداري از 6هزار و 135 موزه، 366 سالن تئاتر، 34 پارك مخصوص گذران اوقات فراغت؛ 45هزار زمين تنيس، 648 زمين گلف، 122 پارك طبيعي ـ ملي، پيست 190هزار كيلومتري پياده‌روي و همچنين پيست 40هزار كيلومتري دوچرخه سواري يكي از بزرگترين كشورهاي گردشگر پذير در جهان محسوب مي شود.

طبق آخرين آمار منتشر شده از مراكز گردشگري اين كشور ميزان درآمد حاصل از بخش گردشگري آلمان در سال 2008، 350 ميليارد يورو ارزيابي شده است، كه اين رقم در 10 سال آينده به 572 ميليارد يورو افزايش خواهد يافت. اين در حاليست كه به گفته كارشناسان، اين آمار حاكي از كاهش رشد تقاضا در حوزه گردشگري آلمان در سال 2008 است.

طبق آمار، نرخ رشد تقاضا در اين كشور حدود 6 / 1 درصد است كه مي بايست در بلندمدت ( بين سال هاي 2009 تا 2018) به رشد متوسط 4 / 3 درصد در سال برسد كه اين پيش بيني در مقايسه با نتايج تحقيقات جهاني كمتر از متوسط جهاني 3 درصد در سال است كه دليل آن جهش اقتصادي جهاني در اين كشور اعلام شده است. طبق پيش‌بيني‌هاي بلندمدت، رشد متوسط سالانه 4/4 درصدي در 10 سال آينده، مرحله اميدوار‌كننده اي در بخش گردشگري در سراسر جهان است. بنابر نتايج اعلام شده از سوي مركز گردشگري آلمان ، اين كشور امسال نيز  جز بزرگترين كشورهاي گردشگر پذير از ميان 10 كشور صنعتي جهان خواهد بود. طبق آمار، آلمان پس از آمريكا، چين و ژاپن در جايگاه چهارم قرار دارد و سهم بازار اين كشور در حال حاضر 5/5 درصد است.

مركز گردشگري آلمان امسال با هدف حفظ و ارتقاء موقعيت گردشگري در آلمان 10 حوزه عملي ـ  راهبردي به‌منظور توسعه صنعت گردشگري آلمان در خارج از مرزهاي اين كشور تنظيم و در مرحله اجرا قرار داده است. كارشناسان مركز گردشگري آلمان معتقدند آنها مي‌توانند با به كار‌گيري اين 10 هدف استراتژيك جايگاه اقتصادي آلمان را از طريق اشتغال‌زايي در گردشگري اين كشور و همچنين افزايش درآمد از راه مخارج سفر در داخل، 1 ميليارد يورو و در خارج 2/26 ميليارد يورو در سال 2006، ارتقاء دهد. 10 حوزه عملي استراتژيك براي توسعه گردشگري آلمان در سال 2008 عبارتند از:

1. تقويت وجهه كشور آلمان به‌عنوان يك مقصد گردشگري: نخستين هدف مركز گردشگري آلمان ادامه رشد مثبت وجهه آلمان در سراسر جهان است بويژه كه در اين صورت تصوير جهاني مثبت از كشور آلمان نيز به واسطه وجهه گردشگري آن در آينده افزايش خواهد يافت. به گفته اين مركز تحقق اين امر در گرو رشد شاخص برند ملي است طبق آمار، آلمان در طول سال 2006 از محبوبيت بالايي در خارج از مرزهاي اين كشور برخوردار بوده است به‌طوري كه به لحاظ محبوبيت در رتبه گذاري ملي در سطح بين‌المللي رتبه نخست و در رتبه گذاري منتشر شده از ژنو براي دومين بار جايگاه سوم را پس از سوئيس و اتريش به دست آورد.

2. توسعه گردشگري اين كشور در مقياس جهاني: از ديگر اهداف مركز گردشگري آلمان توسعه گردشگري اين كشور در سطح جهاني است. در اين راستا مركز گردشگري آلمان از بازارهاي خارجي پويايي و رشد روشني انتظار دارد. بر اين اساس اين مركز پتانسيل‌هاي اقتصادي بالايي را در درآمد حاصله تا سال 2015 ارزيابي كرده است كه از آن جمله مي‌توان به افزايش 15 ميليون گردشگر خارجي اشاره كرد كه به‌دنبال آن توليد ناخالص داخلي به 9/17 ميليارد يورو افزايش يافته و درآمد مالياتي انباشت شده به حدود 4/5 ميليارد يورو خواهد رسيد.

 

3. اتصال شبكه هاي عبور و مرور اعم از خطوط پرواز، راه آهن و خيابان: مهم‌ترين فاكتور ادامه رشد گردشگري در آلمان ايجاد زير‌ساخت‌هاي عبور و مرور قابل رقابت با پايتخت بويژه براي مناطق گردشگرپذير است.

4. حفظ رتبه نخست آلمان در بخش سفر هاي تجاري در اروپا: به گفته مركز گردشگري آلمان مهم‌ترين وظيفه گردشگري اين كشور در آينده به‌عنوان دارنده نخستين جايگاه سفرهاي تجاري در اروپا، مديريت بازار آلمان در بخش سفر‌هاي تجاري به‌ويژه در عرصه رقابت‌هاي آسيايي است. آلمان در جهان به‌عنوان كشور موزه‌ها و در اروپا نيز به‌عنوان كشور كنفرانس‌ها و همايش‌ها دارنده رتبه نخست است. بنابر آمار ارائه شده29 درصد همه سفر‌هاي انجام شده از اروپا به اين كشور سفرهاي تجاري است كه اين ميزان تقريبا 2 برابر متوسط سفرهايي است كه در اروپا انجام مي‌گيرد. طبق پيش‌بيني كارشناسان گردشگري آلمان، 43 درصد از مجموع 3/10 ميليون سفر تجاري انجام شده از اروپا را مي‌توان از طريق ايجاد زير ساخت‌هاي نوين هر ساله در بازار به تثبيت رسانده و افزايش داد.

5. غلبه بر چالش هاي جامعه شناختي در سطح بين‌المللي: مركز گردشگري آلمان وجود گردشگران روبه رشد بالاي 55 سال را امتيازي مهم براي رشد گردشگري آلمان و بويژه براي حفظ جايگاه مديريتي مقاصد سفر آلماني‌ها در داخل مي‌داند. طبق آمار ميزان سفر اين گروه سني گردشگران روي هم رفته تا سال 2020 در مهم‌ترين بازارهاي اصلي سراسر جهان به 1/31 ميليون سفر خواهد رسيد. مهم‌ترين بازارهاي اصلي جهان عبارتند از: فرانسه، آمريكا، هلند و ايتاليا. بر اين اساس به گفته مركز گردشگري آلمان ترغيب گردشگران بالاي 55 سال به ادامه سفرهاي داخلي در آلمان به لحاظ ملي حائز كمال اهميت است.

6. توسعه و بهره گيري مستمر از جايگاه فرهنگي آلمان: به گفته كارشناسان كشور آلمان هم‌اكنون از وجهه فرهنگي تمام عياري در سراسر جهان برخوردار است. طبق آمار 27 درصد سفر‌هايي كه از خارج به‌منظور گذران تعطيلات و 4/13درصد سفرهاي تجاري انجام گرفته به مقاصد گردشگري آلمان ناشي از وجهه مثبت فرهنگي اين كشور است.

طي يك همه پرسي انجام شده در ميان 36 كشور عضو در شاخص برند ملي ( NBI) و 62 درصد شركت كنندگان، آلمان را كشوري با ميراث فرهنگي غني و 53 درصد آلمان را صاحب مناظر طبيعي زيبا مي‌دانند. از سوي ديگر 3/63 درصد نيز در سراسر جهان معتقدند كه اين كشور از ميراث معماري غني برخوردار است. در اين راستا عامل رتبه فرهنگي، هم در گردشگري بين المللي و هم در جايگاه امروزي آلمان به‌عنوان مقصد فرهنگي شماره 2 اروپايي‌ها، مي‌بايست در جهت خلق خطوط توليدي مهمي در آينده گردشگري آلمان مورد بهره برداري قرار گيرد.

7. توسعه ملي گردشگري سلامت: تقويت گردشگري سلامت (سفر به‌منظور فرار از شهر‌ها و گريز از استرس و لذت بردن از آفتاب و... ) از ديگر اهداف مهم در راستاي توسعه گردشگري آلمان در سال 2008 است به گفته كارشناسان موضوع سلامت در همه بخش‌هاي درماني و پزشكي مي بايست به‌طور فعال در زمره اهداف توسعه گردشگري در آلمان قرار گيرد. ضمن آنكه روند رو به رشد سلامت در جمعيت آلمان مي بايست هر چه بيشتر در ارتباط با موضوع گردشگري سلامت مورد توجه قرار گيرد.

8. افزايش توليدات با توجه به دگرگوني‌هاي اقليمي: تغييرات اقليمي نظير زمستان هاي معتدل و برفي و يا تابستان هاي گرم و باراني حاكي از افزايش تغييرات آب و هوايي و رويدادهاي غير عادي نظير توفان و سيلاب در آينده است. دگرگوني اقليمي در سراسر جهان براي اقتصاد گردشگري آلمان نيز چالش‌هاي بزرگي به همراه دارد. اين موضوع بيش از همه در ارتباط با احساس فردي گردشگران است كه با هدف گذران تعطيلات سفر كرده‌اند. از سوي ديگر دگرگوني‌هاي اقليمي ميزان تقاضا در زمينه زيرساخت‌هاي گردشگري را افزايش مي‌دهد. بر اين اساس مركز گردشگري در آلمان درصدد است رشد توليدات بلندمدت به‌طور هماهنگ با مناطق گردشگرپذير و در راستاي تغييرات اقليمي آنها انجام گيرد.

9. تسريع روند بين‌المللي شدن شهر‌ها و مناطق در آلمان: براي نخستين بار در سال 2006 از هر 7 گردشگري كه در هتل‌ها و ديگر مناطق آلمان اقامت شبانه داشتند يك گردشگر خارجي محسوب مي‌شد. اين آمار بدون هيچ تغييري در سال 2007 نيز تكرار شد. شهر زاكسن آلمان در اين ميان مهم‌ترين بازار درآمد در ايالات جديد آلمان به‌شمار مي‌رفت.

10. بهره برداري جهاني از فروش چند شبكه‌اي: مركز گردشگري آلمان در استراتژي‌هاي آتي گردشگري در اين كشور بر بهره‌برداري از تمامي را‌ه‌هاي فروش تاكيد مي‌كند.

بخش گردشگري داراي دو موقعيت زماني متفاوت بوده و هر موقعيت زماني با اصطلاحي مخصوص به خود نامگذاري شده است :

1-فصل شلوغيHigh Season

2-فصل خلوتي Low Season         

در اينجا واژه "فصل" اصطلاحاً مورد استفاده قرار گرفته و لزوماً دوره آن به ميزان ماه هاي يك فصل نمي باشد . به عنوان مثال نوروز فصل شلوغي است در صورتيكه چند روزي بيشتر بطول نمي انجامد . معمولاً اين فصول براي مقاصد گوناگون ، متفاوت و حتي متضاد مي باشد به عنوان نمونه در بازار ايران كشور تركيه در فصل زمستان در Low Season قرار دارد حال آنكه كشور امارات متحده عربي – دبي در High Season .

در فصل خلوتي Low Season موسسات مرتبط با گردشگري به خاطر گذار از اين فصل و جلوگيري از لطمات ناشي از ركود بازار معمولاً امتيازاتي را به مسافران ارائه مي دهند . گوشه اي از اين امتيازات عبارتند از :

1.بعضي ازهتلها با علم به اين كه تخت اضافي بچه ها نرخ مشخصي دارد با اين وجود به لحاظ ارائه خدمات مطلوب و تبليغات براي فصل شلوغي از دريافت وجه اضافي جهت تخت بچه هاي زير 12 سال صرف نظر مي نمايند.

2.خطوط مسافرتي هوائي ، زميني و ريلي ، هتل ها و آژانس ها به دلخواه خود نرخ هايي ، نازل تر از نرخهاي معمول براي مسافران قائل مي شوند و اين تخفيف به موقعيت ، فصل كار و ميل و اراده آنان بستگي دارد .

3.تخفيف براي مسافران گروهي بخصوص براي گروه هائي كه سعي كنند در فصلهاي خلوت براي خطوط مسافرتي هوائي ، زميني و ريلي ، هتل ها و آژانس ها، مسافران جمعي يا توريستي جلب نمايند .

4.در متلها و به خصوص هتلهاي كنار دريا مسأله تخفيف نرخ از اهميّت خاصي برخوردار است زيرا در فصل زمستان (Low Season) كه هتلهاي كنار دريا خلوت است شايد اين بهترين ابزار جهت جذب بخشي از مشتريان باشد .

گردشگري بعنوان يك سيستم جهاني بخش قابل توجهي از توليد ناخالص داخلي جهان را به خود اختصاص داده است. موسسه اطلاعات گردشگري ومسافرتي فوكاس رايت[1] گزارشي را در خصوص گردشگري بر خط اروپاييان منتشر كرد. در اين گزارش آمده است كه درآمد حاصل از بازار گردشگري برخط اروپاييان از 9/2 ميليارد دلار در سال2000به9/10 ميليارد دلار در سال2002 بوده است و درطي دوسال تقريبا 300 درصد رشد داشته است.

 عواملي از قبيل:افزايش كاربرداينترنت وتلفن هايWAP؛ در هم شكستن موانع تجارت الكترونيكي ؛امنيت ارتباطات خصوصي ؛بهبود ارتباط از راه دور؛ باعث اين رشد گرديده است. تقريباً يك چهارم مسا فرتها، پرداختها، رزرواسيون در كشورهاي انگلستان، سوئد، آلمان و امريكا از طريق اينترنت صورت مي گيرد. بر اسا س گزارش گردشگري انگلستانNOP در سال2001 در طي چهار هفته براي جشن كريسمس سال 2000، چهارصد و هشتاد هزار نفر كه ميانگين هزينه هر نفر 420 دلاربوده، درخواست گذران تعطيلات ومسافرت را از طريق اينترنت داشته‌اند. مركز گردشگري انگلستان به منظور توسعه بازاريابي، بانك اطلاعات گردشگري داخلي و خارجي را ايجاد نموده است. در ايالات متحده امريكا نيز بازاريابي از راه دور روشي بسيار متداول مي باشد. شركتهايي چون امريكن و اكسپرس، خطوط هوايي، اماكن تفريحي و جذاب و ديدني. هتل‌ها و مهمانسراها و… از طريق سيستم يكپارچه گردشگري اطلاعات مورد نياز را به مشتريان با حداقل هزينه ارايه مي دهد. در اين بازار مشتريان مي توانند به آساني به اطلاعات مورد نياز دسترسي داشته باشندو خدمات ارايه شده را با يكديگر مقايسه نمايند.

از سوي ديگرعرضه كنندگان ازطريق كانالهاي مختلف خدمات مورد نياز را فرآهم نموده و همواره تلاش مي كنند با ارايه خدمات و اطلاعات بيشتر، ارزش افزوده بيشتري براي گردشگران بوجود آورده وخدمات آسان، ارزان و منحصر به فرد را در اختيارمشتريان قرار دهند . سيستم هاي اطلاعات گردشگري مي توانند اطلاعات مورد نياز كاربران رافرآهم نموده و توسعه بخشند. سيستم اطلاعات گردشگري نيازمند زير سيستم هايي است تا از طريق آنها اطلاعات به روز را در اختيار كاربران قرار دهد از جمله آنها عبارتند:1- سيستم مديريت ارتباط با مشتري(CRMS)[2] ؛ 2- سيستم رزرواسيون مركزي(CRS)[3] ؛ 3- سيستم توزيع جهاني(GDS) [4] .اين سيستم بعنوان پايه واساس سيستم رزرواسيون در بر گيرنده 60 زير سيستم مي باشد و ارتباط بين عرضه وتقاضا بيشتر بر مبناي زير ساختهاي الكترونيكي و كار كرديCRS/GDS صورت مي گيرد.

 سيستم اطلاعات گردشگري مبتني بر وب روشهاي جديدي را براي تغيير رفتار مصرف كننده دنبال مي كند كه موجب تعهد و وفاداري هر چه بيشتر آنها مي گردد و از طرف ديگر زمان تصميم گيري تا مصرف را كاهش مي‌دهد.سيستم اطلاعات گردشگري مبتني بر وب  براي اولين بار در سال 2003 در استراليا شروع به كار نموده وسپس در بسياري از كشورهاي ديگر نيز مورد استفاد قرار گرفت. توريسم الكترونيكي[5]  از طريق ارتباطات وفنآوريهاي اينترنتي فرآيند سفر گردشگران و تجارت گردشگري را بهبود مي‌بخشد. اطلاعات مربوط به صورت بر خط درسيستم اطلاعات گردشگري موجود بوده تا كاربران از طريق شبكه بتوانند براحتي آن را در اختيار گيرند به طور كلي توزيع گردشگري از طريق آژانسهاي مسافرتي خارجي، تور گردانها و آژانسهاي مسافرتهاي داخلي  ايفا مي گردد. اين تور گردانها از سيستم رزرواسيون رايانه اي، سيستم توزيع جهاني، سيستم هاي ويدئو تكس و تله تكس براي نشان دادن جزييات و مسايل ويژه ومستقيم به مشتريان استفاده مي كنند. كاربرد هاي سيستم GIS[6] وGPS [7] مي تواند اطلاعات لازم را در هر نقطه اي (هتل ها، خطوط هواپيمايي، رستورانها) در اختيار گردشگران قرار دهند. اين سيستمها همچنين مي توانند  اطلاعاتي در خصوص نقشه راهنما و وضعيت آب و هوا، ترافيك و ساير خدمات مشابه وحتي تبديل پولهايشان را در اختيار گردشگران قرار دهد.اين پايانه هاي متحرك و پويا شيوه‌هاي جديدي را براي حمايت از گردشگران فرآهم  مي سازد. واسطه هاي الكترونيكي بخصوص (GDS)سيستم توزيع جهاني به نامهاي,SABRE AMADEUS, GALILEO   و WORLDSPAN  سيستم اطلاعات گردشگري را يكپارچه مي سازد

در حال حاضر مشكل اصلي در توسعه سيستم ها و ايجاد پرتال هاي اطلاعات گردشگري ، يكپارچگي ودسترسي به داده هاي پردازش شده جهت استفاده كاربران مي باشد. يكپارچگي مي تواند از طريق منابع اطلاعات ساخت يافته  ونيمه ساخت يافته حاصل شود.. از طريق يكپارچگي مي توان بر اساس استخراج و تركيب داده ها به سوالات كاربران پاسخ داد.

منابع اطلاعات گردشگري از تكنولوژيهاي نوين براي ارايه خدمات استفاده مي كند كه به كاربراين امكان را مي دهد تا به صورت مستمر اطلاعات مورد نيازش را در خصوص رستورانها، هتل ها, تئاتر و… از چندين منبع بر خط بدست آورد. اغلب تكنولوژيهاي زبان طبيعي براي ايجاد وارايه متن جهت شناسايي كلام و اشارات همان روح و گرمي طبيعي را دارد كه بطور فعال در گردشگري و ميراث فرهنگي مورد استفاده قرار مي گيرد.

درچنين موقعيتي معمولا سيستمهاي راهنماي محصولات و خدمات، اطلاعات مورد نياز مصرف كنندگان را فرآهم كرده وفرآيند تصميم گيري آنان را درانتخاب مقصد، اسكان و… تسهيل مي نمايد. در اين صورت كاربران به صراحت و به صورت شفاف نيازهاي اطلاعاتي شان را مي پرسند و سيستم ملزم به پاسخگويي است وبا تركيب وپالايش ومديريت پرسش، اطلاعات د قيق و صحيح را در اختيارآنان قرار مي دهد. سيستم راهنما مي بايستي كليه خدمات مربوط به موقعيتها، جاذبه ها ، محل سكونت . حمل ونقل، هتل ها، پروازها و… را جهت فرآهم نمودن تصاوير روشن براي گردشگران پيشنهاد نمايد. به طور معمول كاربران و به خصوص گردشگران توقع دارند كه اطلاعات مورد نيازشان را از طريق سيستم هاي اطلاعات گردشگري درهرجا ودر هر موقعيتي كه احساس نياز كردند بدست آورند.

 فرآهم نمودن قابليت دسترسي به اطلاعات جامع گردشگري يكي از چالش هاي  عمده است. بدون شك مهمترين عامل شتاب دهنده گردشگري بكارگيري فنآوري اطلاعات، دستيابي، ذخيره و بازيابي اطلاعات در نظام توزيع گردشگري است. اين امر امكان دسترسي به اطلاعات به موقع ، دقيق و كم هزينه را در خصوص تسهيلات گردشگري فرآهم مي سازد.  سيستم اطلاعات گردشگري مي بايست مشاركت كنندگان بازار ونيازهاي آنها را مورد شناسايي قرار دهد.. از اينرو لازم است نيازهاي اطلاعاتي شناسايي و نسبت به طراحي مفهومي سيستم اطلاعات گردشگري اقدام گردد.

1. Pocus Wright

[2]. Customer  Relationship  Management

[3]. Central Reservation

[4]. Global Distribution System

4. Electronoc  Tourism

5. Geographic  Information  System

6. Global  Positioning  System

مقاله تحليلي بر گردشگري روستايي در پيرامون كلان شهرها (مطالعه موردي: كلان شهر مشهد)  را از اينجا دانلود كنيد

 

مقاله ساماندهي گردشگري در تفرجگاه هاي پيرامون شهري (مطالعه موردي: دره اخلمد)را از اينجا دانلود نمايد

براي دانلود مقالات روي شكل PDF كليك راست نمايد و گزينه Save target as انتخاب نموده و مقاله را دانلود كنيد.

تقاضاي فردي محصولات گردشگري عموماً با تصميمات سختي همراه است زيرا مصرف كننده در چند سطح به انتخاب دست مي‌‌زند كه لزوماً متوالي نيستند. ميزان تقاضاي كل هر محصول گردشگري را تنها هنگامي مي‌‌توان به درستي مورد بررسي قرارداد كه نتيجه اين تصميمات فردي تقاضا روشن شده باشد. در اين جا، انتخاب هاي اساسي زير مورد بررسي قرار خواهد گرفت :

نوع گردشگري : اولين و شايد ساده‌‌ترين انتخاب ( به غير از انتخاب بين خريد يا عدم خريد) اين است كه چه نوع گردشگري انجام گيرد. در بعضي موارد وضعيت عدم انتخاب پيش مي‌‌آيد. مانند مسافرت كاري براي فروش محصول، تشرف به زيارت، حضور در رويداردهاي ورزشي و شركت در مراسم ازدواج. درجه تعهد و التزام، تضمين را مشخص مي‌‌كند.

 مقصد : انتخاب دوم، انتخاب مقصد است. مقصد مي‌‌تواند يك مكان ( چند مكان به عنوان بخشي از يك تور) يا حتي مقصدي متحرك مانند كشتي مسافربري باشد. تقاضاي فرد به تكنولوژي مصرف در مقصد بستگي دارد. منظور از تكنولوژي مصرف اين است كه مقصد چگونه مشخصه هاي لازم براي حداكثر شدن مطلوبيت گردشگر را عرضه خواهد كرد. درجه جانشيني مقصدها با يكديگر به مشابهت مشخصه هاي آنها بستگي دارد.

 شيوه سفر : گردشگر در سومين انتخاب بايد شيوه سفر را برگزيند. نوع و مقصد سفر غالباً شيوه سفر خاصي را تحميل مي‌‌كند يا يك شيوه را تنها انتخاب ممكن قرار مي‌‌دهد. اما گاهي سطوح مطلوبي از سرعت، راحتي، آسايش، ايمني سفر و غير آن وجود دارد كه قيمت شيوه سفر بهينه يا مدت زماني كه گردشگر براي سفر كردن در اختيار دارد قيد اصلي در برابر دستيابي به آن است. براي بعضي گردشگران خود سفر يا به عبارت ديگر عزيمت از نقطه‌‌اي به نقطه ديگر ( نه سفر يك روزه، سير و سياحتي، كه در واقع بيشتر به شكل يك جاذبه است تا جابجايي) مطلوبيت بسيار زيادي در بر دارد. براي گردشگران ديگر وقت و پول صرف شده براي سفر هزينه‌‌اي است كه حتي الامكان بايد كمتر شود.

شيوه سفر مي‌‌تواند چند نوع وسيله را در بر گيرد. براي مثال، در حالي كه تا كسي تنها وسيله‌‌اي است كه   گردشگر با آن مي‌‌تواند از فرودگاه مقصد به هتل يا مسافرخانه برود و اثاثه‌‌اش را نيز ببرد وي مي‌‌توانست اتومبيل شخصي خود را تا فرودگاه براند و در آنجا پارك نمايد. بنابراين، تقاضاي سفر استفاده از پايانه ها و محوطه هاي پاركينگ را نيز در بر مي‌‌گيرد كه مشخصه‌‌ها و قيمتشان بايد مد نظر قرار گيرد.

انتخاب اقامتگاه و جاذبه ها : انتخاب اقامتگاه همچون شيوه سفر ممكن است با توجه به ساير تصميمات گردشگر از پيش معين شده باشد. تماشاي بيابان ممكن است مستلزم چادر زدن در بيابان باشد، مسافران كاري احتمالاً بايد در يك هتل اقامت كنند كه يا شركتشان قرار داد بسته و ممكن است به عنوان قسمتي از سفر براي ديدن دوستان و بستگان التزام به تأمين اقامتگاه وجود داشته باشد. براي عده‌‌اي از مردم به دست آوردن خانه دوم يا مشاركتي ( يا حتي كاروان تفريحي) آنان را از استفاده از آن در هر فرصت تعطيلاتي باز مي‌‌دارد، حتي اگر عده‌‌اي گاهي اوقات از اقامت عادي در جايي ديگر مطلوبيت بيشتري به دست آورند. اقامتگاه يك بسته بزرگ از مشخصه هاي ملموس و خدماتي را شامل مي‌‌شود كه اغلب به مراتب بيشتر از وسايل حمل و نقل با نيازهاي مصرف كننده قابل تطبيق است. در هنگام معامله با عرضه كننده، اجزايي چون ترتيبات غذايي، اتاق عمومي دلپذير، تلويزيون و تعداد تختهاي اطاق مي‌‌تواند انعطاف پذير باشد. در اين مورد، مشخصه هاي ديگر كه ثابت هستند ( مانند مكان اقامت) و قيمت متغيرهاي اصلي مؤثر بر تقاضا خواهند بود.     چون احتمال مي‌‌رود هزينه هاي اقامت بزرگترين جزء كل هزينه هاي مقصد باشد، پس قيمت نسبي اقامتگاه اغلب مي‌‌تواند تصورات گردشگر از مقصد و در نتيجه، تقاضاي وي را تحت تأثير قرار دهد.

 جاذبه ها و اقلامي چون سوغاتي شايد ساده‌‌ترين تقاضا را در ميان محصولات گردشگري داشته باشند. در اكثر موارد، محصول مورد تقاضا، بخش لاينفك سفر گردشگري است كه خود يك محرك عمده است يا محصول اضافي كه به اختيار، خريداري مي‌‌شود.

روش خريداري : روش خريداري آخرين انتخاب عمده مصرف كننده گردشگري است. اين انتخاب علاوه بر تعيين مجراي خرده فروشي مورد استفاده، انتخابهاي زير را نيز شامل مي‌‌شود:

آيا كل بسته خدمات گردشگري را بخرد يا تك تك خدمات آن را

آيا خدمات را مستقيماً از عرضه كنندگان ( مانند هتلها، مسافرخانه ها) بخرد يا از طريق آژانس‌‌ها

به كدام تور فروش عمده، عامل يا آژانس روي آورد و يا خود رأساً عمل كند و يا از آشنايان سؤال كند.

در پيرامون گردشگري و برنامه ريزي آن از گذشته تا اكنون مطالعات بسياري توسط پژوهشگران و محققان صورت پذيرفته است. به گونه اي كه از دهه 1930 به بعد گردشگري و تفريح سوژه تحقيقات جغرافيايي انگلو ساكسون و آمريكا بوده است.طي دهه 1960 ميلادي بازبيني هاي تأثيرگذاري در مورد جغرافياي گردشگري و تفريح انجام گرفته و جغرافياي گردشگري دركمك هاي اساسي به توسعه محيطي در علوم منطقه اي مطرح گرديد(Hall and Page,2002:6). در اين بين مدل هاي مختلفي نيز در رابطه با گردشگري ارائه گرديد در اين نوشتار در پي آن هستم به بررسي اين مدل ها بپردازم.

مدل باتلر[1]

باتلر مدل خود را در سال 1980 با توجه به تحقيقاتي كه در زمينه توسعه گردشگري انجام داد با عنوان« چرخه زندگي مقصد[2] » ارائه داد. او براي توسعه گردشگري مراحل مختلفي را بر مي شمرد كه در شكل زير نشان داده مي شود.

شكل : چرخه زندگي مقصد[ مدل باتلر] (Butler,1993)

مراحل توسعه گردشگري در مدل باتلر به شرح زير مي باشند:

1 ـ  اولين مرحله در فرآيند توسعه گردشگري مر حله « كشف[1]» است. باتلر عقيده دارد كه براي يك شهر تعداد معدودي گردشگر وجود دارد و اثرات اقتصادي گردشگري كم است. تعداد گردشگران به اندازه اي نيست كه سبب فراهم آوردن امكانات خاصي باشد، زيرا عوائد دريافتي كم است. ارتباط گردشگري با اقتصاد محلي بسيار كم است و افراد محلي، منطقه خود را در كنترل خود دارند. ارتباط با گردشگران معمولاً صميمي است و با آنها به عنوان مهمان افتخاري رفتار مي شود. اين مرحله، مرحله كشف ناميده مي شود. فعاليت گردشگري به صورت رسمي وجود ندارد و در حاشيه قرار مي گيرد. در اين مرحله گردشگران معمولاً ناگزير به تطبيق خود با شرايط محلي هستند.

2 ـ به عنوان مرحله « وارد عمل شدن[2] » ناميده مي شود. اين مرحله افزايش فعاليت هاي گردشگري است. در اين مرحله تعداد گردشگران شروع به افزايش مي كند. در اين مرحله معمولاً گردشگران مدت اقامت كوتاهتر اما با تعداد بيشتري به يك مكان مقصد مي آيند. مؤسسات تجاري شروع به احداث خدمات و امكانات تخصصي گردشگري مي كنند. مهمانخانه ها و هتل هاي كوچك و مكان هايي براي غذا خوردن احداث مي شود كه به فراهم آوردن راهنما و فعاليت هاي گردشگري كوچك مي پردازند. بعضي از مردم به سادگي يك يا دو اتاق براي گردشگران، در خانه هاي خود فراهم مي كنند. تعدادگردشگران به اندازه اي است كه عوائد كافي به همراه دارد. مرحله اثرات افزايشي وجود مي آيد يعني فراهم آوردن امكانات گردشگري امكانات بعدي را با خود به همراه مي آورد و جذب يك گردشگر سبب جذب گردشگرهاي بعدي مي شود.خدمات رساني به گردشگران به صورت رسمي صورت مي گيرد و اجتماع، به تدريج خود را با فعاليت هاي گردشگري و حضور گردشگران تطبيق مي دهد.

3 ـ در مرحله توسعه؛  رشد سريع گردشگر و تغييرات دراماتيك در همه جنبه هاي بخش گردشگري در يك مدت زمان نسبتاً كوتاه بوجود مي آيد. اين مرحله نيز مانند ساير مراحل مدل به صورت انتقالي صورت مي گيرد تا اينكه به سرعت صورت گيرد. نرخ رشد واقعيگردشگري  و خصوصيات رشد بستگي به عوامل جاذب و تلاش هايي داردكه براي كنترل مديريت گردشگري مي شود. مقصد گردشگري وارد يك سيستم يكپارچه رسمي گردشگري مي شود كه سيستمي از شركت ها و بنگاه هاي غيرمحلي و فراملي است و فعاليت گردشگري در قالب يك ساختار كاملاً سازمان يافته صورت مي گيرد. هتل هاي كوچك تبديل به هتل هاي بزرگ مي شوند. در اين مرحله دورنماي گردشگري شكل گرفته و مقصد حالتي فراملي مي يابد.

4 ـ  اين مرحله با عنوان « تحكيم بخشي» ناميده مي شود. در اين مرحله نرخ رشد گردشگران و ساير فعاليت هاي مربوط به گردشگري كاهش مي يابد گرچه تعداد واقعي گردشگران درحال افزايش است. برطبق نظر باتلر، كل تعداد بازديدكنندگان در يكسال بيش از جمعيت ساكن در مقصد است. آنچه در اين مرحله اهميت دارد اين است كه سطح توسعه گردشگري بيش از ظرفيت هاي كشش محيطي، اقتصادي و اجتماعي مقصداست و سبب روبه زوال رفتن محصول گردشگريمي شود. در اين مرحله گردانندگان گردشگر و زنجيره هتل ها سفرهاي توريستي را ترتيب مي دهند و مقصد، جزئي از يك سيستم يكپارچه مي شود و گردشگر بر اقتصاد منطقه غالب است. جاذبه هاي موجود حالت تخصصي و غيرمنحصر به فرد به خود مي گيرند. علاوه بر اين فصلي بودن فعاليت گردشگري مانعي براي اقتصاد منطقه است.

 5 ـ مر حله ركود[3] مرحله بعدي است كه به آن مرحله اشباع [4]نيز گفته مي شود. در مرحله ركود مشكل افزايش ظرفيت بر يا ظرفيت بيش از اندازه شكل مي گيرد و اين مساله سبب زوال محصول گردشگري مي شود. مقصد ممكن است داراي امكانات بالاي گردشگري باشد اما سبب افزايش گردشگران نشود.گردشگران مراجعه كننده معمولاً تكراري هستند.

6 ـ ممكن است مرحله ركود براي مدتي وجود داشته باشد و پس از آن، ممكن است دو حالت افزايش و يا كاهش در تعداد گردشگران مراجعه كننده به وجود آيد. حالت كاهش زماني وجود مي آيد كه گردشگراني كه مكرر مي آيند با محصولاتي كه عرضه مي شود راضي هستند. بعضي از بازديدكنندگان قبلي فوت كرده اند يا قادر به سفر كردن نيستند. در اين مرحله معمولاً تلاشي توسط كساني كه فعاليت گردشگر را در مقصد كنترل مي كنند صورت نمي گيرد و يا تلاش ها ناموفق هستند. رفتار مردم نسبت به گردشگري حالت مطلوبي ندارد و كسانيكه جديداً در صنعت گردشگري شروع به رقابت كرده اند، مخصوصاً « فرصت هاي مداخله گر[5]» شروع به منحرف كردن و تسخير بازارهاي سنتي گردشگري كرده اند. هرچه تعداد گردشگران كم مي شود، هتل ها و امكانات تخصصي كمتر مورد استفاده قرار مي گيرند.منظور از فرصت هاي مداخله گر فراهم آوردن فرصت هاي گردشگري در مكان هاي ديگري است كه بازار گردشگري را به طرف خود جذب مي كنند.

7 ـ مرحله نوسازي: كه منظور از آن، تجديد ساختار مقصد است. در مدل باتلر اينگونه شرح داده مي شد كه بعد از مرحله ركود؛ مرحله تجديد ساختاري اتفاق مي افتد. به عقيده باتلر تجديد ساختار زماني اتفاق مي افتد كه محصولات جديد گردشگري عرضه شده و يا تصوري جديد متفاوت از مقصد براي مردم بوجود آيد. باتلر يكي از سه حالت هاي ممكن بعد از مرحله ركود پيشنهاد مي كند. سه حالت ممكن عبارتند از:

1 ـ كاهش

2 ـ ادامه حالت ركود

3 ـ تجديد ساختار

در حاليكه به نظر ميرسد كه ابتدا مرحله كاهش و بعد مرحله تجديد سازي  اتفاق مي افتد. توصيه مي شود كه آنچه به عنوان محصولات جديد گردشگري عرضه مي گردد حالت جديد و منحصر به فرد داشته باشد. استنباط از تجارب به دست آمده اين است كه مرحله تجديد سازي كمتر به صورت «خود به خود»صورت مي گيرد بلكه به طي يك مرحله سنجيده و يا به كارگيري استراتژي هاي مناسب ايجاد مي شود.

 

[1]- Exploration Stage

[2]- Involvement stage

[3]- Stagnation

[4]- Saturation stage

[5]-intervening opportunities

[1] - Butler

[2]- Destination Life Cycle