غار «كرفتو» اعجاب استان كردستان

                                                         

غار" كرفتو" بي شك يكي از جذاب ترين نقاط ديدني غرب كشور به شمار مي‌آيد. مي‌توان گفت غار «كرفتو» مجموعه اي از زيبايي هاي طبيعي و تلاش انسان هاي پيشين براي غلبه بر طبيعت و ايجاد زندگي بهتر و ايمن تر است. اين اثر باستاني و تاريخي در صخره مرتفعي حدود ٠٧ كيلومتري شمال غرب شهر ديواندره و با احتساب همين مسافت تقريبي، در شرق شهر" سقز" قرار دارد. غار «كرفتو» از نوع غارهاي آهكي و طبيعي و به احتمال فراوان در دوران سوم زمين شناسي شكل گرفته است.

در گذشته بر اثر سكونت اقوام گوناگون تغييرات، دگرگوني ها و دخل و تصرفاتي در اين غار صورت گرفته و فضاهايي در آن به صورت اتاق هاي تودرتو، راهرو و دالان عبوري و ... ايجاد شده است. به همين سبب غار «كرفتو» در ميان غارهاي دست كن، شهرت خاصي دارد و اين شهرت بي دليل نيست، زيرا اين غار به لحاظ بافت ساختماني بي نظير است. ارتفاع دهانه ورودي غار(دهانه ورودي فعلي) از سر تپه در حدود ٠٢ الي ٢۵ متر است كه در گذشته از طريق راهي نسبتا سخت و دشوار در كمر كوه و صخره بيروني، سبب هدايت بازديدكنندگان به داخل غار بود به گونه اي كه با قرا ر دادن تعدادي سنگ چين و استفاد ه ا ز پلكان هاي چوبي، علاقه مندان مي‌توانستند با دشواري به داخل غار راه يابند. در قسمت جلويي غار، چهار طبقه معماري صخره اي و دست كن ايجاد شده است كه در هر طبقه علاوه برايجاد اتاق هاي تو در تو، پنجره ها و نورگيرهايي به فضاي بيروني و درگاهي ها ساخته شده اند.
دالان ها و راهروهاي عبوري براي ارتباط به طبقات، پله اي تراشيده شده در سنگ و حتي ايجاد مكان مناسب براي كلون و چفت و بست پنجره ها و درگاهي ها، باعث تأمين امنيت هر قسمت بوده است. اين موضوع نشان از نوعي معماري پيشرفته در آن زمان دارد . البته به دليل ريزش هايي كه در اثر گذشت زمان در صخره هاي بيروني و اطراف دهانه ورودي در مجموعه معماري صخره اي غار ايجاد شده است، اكنون تعداد ا تاق ها و راهروهاي موجود دركليه طبقات مشخص نيست. به نظر مي‌رسد مجموعه معماري صخره اي و دست ساز اين غار بسيار گسترده تر از وضعيت كنوني آن بوده است چون آثار اين تخريب ها هنوز هم كاملا مشخص است. روي ديوارهاي برخي از اتاق هاي غار و راهروهاي عبوري آن، نقوشي از جانوران و گياهان وجوددارد. زيباترين بخش معماري غار، طبقه سوم آن است.

دقت در تراشيدن و كندن اتاق ها، شكل خاص سقف ها به شيو ه كماني و ايجاد درگاهي ها و پله هاي آستانه آن در پنجره ها و نورگيرهاي اتاق ها اهميت خاصي دارد. از نظر تزئينات موجود در پنجره ها نيز قابل مقايسه با آثار موجود در معماري تپه نوشيجان ملاير متعلق به دوران مادهاست. بر سردر ورودي يكي از اتاق هاي طبقه سوم غار «كرفتو» كتيبه اي يوناني به چشم مي‌خورد كه آسيب زيادي ديده است . در اين كتيبه از الهه "هراكلس" ياد شده است و به همين دليل بسياري اين غار را معبد الهه يوناني نام گذاري كرده اند . در اين كتيبه آمده است: "اين خانه «هراكلس» است، هر كس در آن وارد شود در امان است." اين كتيبه سبب شده است برخي بر اين عقيده باشند كه اين غار احتمالا مدتي به صورت موقت محل سكونت و استقرار سلوكيان (جانشينان پس از اسكندر مقدوني) بوده است كه پس از فتوحات مهرداد دوم اشكاني، به سمت غرب ايران حركت كرده اند. ستون فقرات اصلي اين غار نزديك ٧۵٠ متر طول دارد كه در اين مسير پرپيچ و خم، دهانه ها و دالان هاي گوناگوني منشعب مي‌شود. به همين سبب تاكنون كسي موفق به شناسايي همه اين مسيرها و تهيه نقشه كامل از آن نشده است. مسير طبيعي غار تفاوت هاي بسياري دارد، به طوري كه در برخي بخش ها علاوه بر وسعت خاص دالان ها و تالارهاي طبيعي و ارتفاع زياد سقف آن ها، قسمت هايي وجود دارد كه بايستي به حالت سينه خيز و به دشواري از آن ها عبور كرد . همين وضعيت خاص باعث شده است تا افسانه ها و داستان هاي بسياري در ميان اهالي منطقه در اين باره گفته شود و عده بسياري از طلسم غار و نحوه ايجاد آن سخن به ميان آورند. حتي اين موضوع در نوشته هاي مولفان محلي استان تأثير گذاشته است و به ذكر چنين مطالبي پرداخته اند.

از سال ٨٧٣١ به همت سازمان ميراث فرهنگي، به بهسازي مسير منتهي به غار، ايجاد پاركينگ، سرويس بهداشتي، احداث پله هاي سنگي و آهني، نرده هاي چوبي، خاك برداري از دهانه غار، برق رساني و نورپردازي غار اقدام شد. اكنون غاري كه سال ها در گوشه اي از خاك پهناور ايران زمين، در انتظار ميزباني كوهنورد و غارنورد و شرق شناسان بود، پذيراي هزاران گردشگري است كه به راحتي از اين جاذبه طبيعي ديدني كشور بازديد مي‌كنند.

بود و نبود امكانات رفاهي:
* در محوطه مقابل غار «كرفتو»، پاركينگ نسبتا بزرگي براي توقف خودرو وجود دارد.
* نزديك ترين پمپ بنزين با غار ١۵ كيلومتر فاصله دارد. پمپ بنزين ديگر در جاده ديواندره - سقز و در زرينه (حدود ۴٠ كيلومتري غار) قرار دارد.
* سرويس بهداشتي وضعيت نسبتا قابل قبولي دارد. اما توالت فرنگي براي بيماران و بازديدكنندگان خارجي وجود ندارد.
* يك فروشگاه كوچك در محوطه غار قرار دارد.
* رستوران موجود نيست.
* آب آشاميدني در دسترس است. هرچند توصيه مي‌شود در فصول گرم سال، آب آشاميدني بهداشتي همراه خود داشته باشيد.

بهترين زمان بازديد:
اين منطقه زمستان هاي سردسير دارد و احتمال وجود برف و يخ زدگي جاده وجود دارد. در زمستان دهانه هاي ورودي غار سرد و سوزناك مي‌شود. اما در فصل هاي بهار، تابستان و نيمه اول پاييز، به راحتي مي‌توان از غار بازديد كرد. بهترين زمان بازديد از غار «كرفتو» ماه هاي ارديبهشت و خرداد است.