اثرات ناشي از فعاليت گردشگري در بازار كار وتامين اشتغال يكي از مباحث اقتصادي مربوط به گردشگري مي باشد.از آنجا كه بسياري از خدمات گردشگري به هيچ وجه نمي توانند با استفاده از تكنولوژي ارائه شود در مقياسي قابل توجه به اشتغال نيروي انساني به طور مستقيم نيازمند است، اين خود موجب آن مي شود كه با توسعه گردشگري در مكان هاي مختلف در يك كليت اقتصادي زمينه هاي ايجاد اشتغال فراهم آيد واز نرخ بيكاري كاسته شود.بديهي است كه اين اشتغال حاصل از فعاليت هاي گردشگري مي توانند كمبود باراز كارخانه هاي توليدي را جبران نمايد.زيرا ميزان سرمايه گذاري براي ايجاد يك شغل در زمينه خدمات گردشگري در مقايسه با ديگر صنايع تفاوت فاحشي دارد و كمتر مي باشد.علاوه بر اين اشتغال در فعاليت هاي ديگر كه در ارتباط با گردشگري مي باشند همچون كارهاي ساختماني ، تعميرات ،كرايه دادن اتومبيل ، دستفروشي ونظير اينها براي افراد بومي فراهم مي گردد.هرچند اين گونه فعاليت ها از نظر ثبات درآمد نامطمئن مي باشند(سلطاني ،109،1374) ولي در يك حالت از بالا بودن نرخ بيكاري مي تواند حداقلي از كسب درآمد را براي خانوارها سبب شود.از اين رو مي توان يكي از آثار مهم ومفيد توسعه گردشگري را مكان هاي مختلف يك كشور ـ بخصوص در كشورهاي در حال توسعه ـ ايجاد اشتغال واستفاده از نيروي غير متخصص دانست. گردشگري به صورت يك بخش فعال اقتصادي مي تواند از عامل كار بيشتر از ساير عوامل استفاده كند وموجب بالا بردن سطح اشتغال را فراهم آورد .
در مجموع سه نوع اشتغال نيروي انساني (نيروي كار ومديريت) در مورد گردشگري قابل تفكيك است : 1ـ اشتغال اوليه : اين نوع اشتغال عمدتا" در فعاليت هايي است كه براي فراهم آوردن زمينه ها وقبل از انجام سفر يا در حين مسافرت به منظور اطلاع بيشتر از پتانسيل هاي بهره‌وري قرار دارد؛ فعاليت موسئسات گردشگري واطلاع رساني از اين نوع است. 2ـ اشتغال در تامين نيازها : اين نوع اشتغال كه سهم عمده اي از اشتغال در فعاليت هاي گردشگري را شامل مي شود ، در فعاليت هاي است كه بطور مستقيم نيازهاي روزمره گردشگر را تا زماني كه در مقصد است برطرف مي سازد.اين نوع اشتغال دامنه وسيعي را از فعاليت ها در حمل ونقل ، هتل داري ، رستوران ها و فعاليت ها در ارائه خدمات تفريحي و ورزشي شامل مي شود. 3ـ اشتغال غير مستقيم : اين نوع اشتغال كه بيشتر با فعاليت هاي توليدي مرتبط است همزمان با سرمايه گذاري در گردشگري فراهم مي‌آيد.فعاليت در احداث هتل ها وكليه فعاليت ها قبل از آن ، توليد وسايل حمل ونقل (تا جايي كه سهم گردشگري راشامل مي شود) ونيز سهم گردشگري در ايجاد تاسيسات زيربنايي در زمره اين نوع اشتغال است. اشتغال غير مستقيم همان گونه كه از نام آن پيداست به طور مستقيم وتنها بافعاليت هاي گردشگري مرتبط نيست بلكه تنها با نسبت حجم سرمايه گذاري در گردشگري به كل تشكيل سرمايه در اقتصاد مشخص مي گردد(زماني ،36،1373).
هرچند ايجاد اشتغال هدف عمده توسعه گردشگري نيست ولي بي شك توسعه آن با فعاليت وخدماتي سروكار دارد كه خود به خود ظرفيت اشتغال را بالا مي برد. به گونه‌‌اي كه توسعه گردشگري سبب بالا رفتن اشتغالات بخش كشاورزي بطور غير مستقيم مي شود زيرا با بالا رفتن تقاضا به سبب ورود گردشگران ، توليدات كشاورزي تحت تاثير آن افزايش مي يابد(بيك محمدي،250،1379).بطور كلي از مزايايي گردشگري در يك مقياس وسيع ايجاد فرصت هاي اشتغال مي باشد. البته ماهيت اين اشتغال هميشه ممكن نيست كه رشد اقتصادي مقاصد را تسهيل كند.در بيشتر مواقع اشتغال در زمينه گردشگري گرايش به همپوشي باديگر بخش هاي اقتصادي دارد (مانند كشاورزي ، حمل ونقل ) .اين مي تواند به عنوان مكملي براي درآمد هاي پايين در بخش هاي ديگر اقتصادي باشد. اشتغال در زمينه گردشگري در رابطه با عوامل زير مي تواند كيفيت پائين اشتغال وعدم تحرك اقتصادي را سبب شود((Weaver,2000,272:
· ماهيت غير تخصصي بيشتر اشتغال ها در زمينه گردشگري كه به نسبت داراي قابليت فزايندهاي درزمينه ايجاد فرصت هاي اشتغال دارد.
· ميزان بالاي تغيير كار
· ناتواني در شكل گيري اتحاديه ها ومعامله‌ي گروهي(مذاكرات بين كارگران وكارفرمايان) در زمينه اشتغال در گردشگري(با توجه به خصلت فصلي بودن )
· گرايش تعدادي از كارفرمايان به زير پا گذاشتن ساماندهي حداقل دستمزد ها (به توجه به وجود نرخ بيكاري بالا وهمچنين خصلت فصلي بودن اين نوع اشتغال)
· گرايش كارفرمايان به استخدام نيروي كار تخصصي به عنوان نيروي كار غير متخصص وبه تبع با دستمزد حداقل
در اين ميان در نظر گرفتن اين عوامل براي بهبود اشتغال در فعاليت هاي گردشگري اهميت اساسي دارد.اين در حالي است كه رويكرد به تامين منابع انساني نيز براي اشتغال در اقتصاد گردشگري نيازمند توجه به امر آموزش نيروي انساني بخصوص پيرامون درك و شناخت گردشگري و پي ريزي بنيان هاي مستحكم براي فعاليت در اين امر اقتصادي مي باشد.افزايش اشتغال در گردشگري وابسته به دو امر اساسي مي باشد از يك سو بايد زمينه هاي جذب گردشگر به فضاي سرزميني مهيا باشد كه اين خود وابسته به سنجش پتانسيل هاي گردشگري در هر فضاي سرزميني و در پيش گرفتن استراتژي هاي مدنظر در پيرامون بركنش هاي ژئوپليتيكي گردشگري در عصر پسامدرن مي باشد كه در لايه هاي زيرين خود ريزوم هاي بينا متني را شكل مي دهد و جريان شبكه اي گردشگري را به فضاي سرزميني سبب مي شود از ديگر سو وجود امر آموزش گردشگري براي مهيا نمودن منابع انساني مورد نياز توسعه گردشگري ضروري مي باشد.در راستاي آموزش نيروي انساني براي فعاليت در زمينه گردشگري است كه مي توان با بهره بردن از يك نيروي متخصص و آموزش ديده گستره فعاليت گردشگري را گسترش داد و ضريب اشتغال را در اين فعاليت اقتصادي افزايش داد و براي ساكنان فضاي سرزميني فرصت اشتغال بيشتري را مهيا نمود.
رقابتپذيري مقاصد گردشگري: ماهيت و تكامل آن
خريدار روغن سوخته دست اول و قيمت روز بشكه اي