گردشگري به عنوان يك سيستم
(قسمت اول)
بايد گفت مطالعات و پژوهش هاي گردشگري با توجه به ماهيت و محتواي آن كه با علوم مختلف( از جمله؛ جغرافيا ، علوم اجتماعي ، تاريخ ،حقوق، اكولوژي،روانشناسي ، مديريت بازرگاني ، انسان شناسي ، بازاريابي ، كشاورزي، علوم سياسي، اقتصاد ونظير اينها )مرتبط مي باشد ، از عوامل و بخش هاي مرتبط گوناگون و پيچيده اي تشكيل شده كه گاهي به نظر مي آيد بعضي از بخش ها ويا هر ترتيبي را در اين خصوص ناديده گرفته مي شود . به عبارتي ديگر هر بخش و عامل داخلي (ساختار دروني سيستم)، مانند: صاحبان توسعه اقامتگاه هاي مسافران ( هتل ها ، متل ها ، هتل آپارتمان ها ، مهمانپذيرها ، خانه ها ، ويلاهاي اجاره اي ، كمپ ها ، محل خواب ، واحدهاي پذيرايي ونظير اينها) مؤسسات و آژانس هاي مسافربري ، تأسيسات گردشگري و ونظير اينها, از نگاه خودش به گردشگري نزديكتر است.
اگرچه وجود اين عوامل در فرايند گردشگري ضروري و از جمله بخش هاي آن را تشكيل مي دهند ، اما تأثير عوامل خارجي(عوامل محيطي ـ بيروني سيستم) و ديگر بخش ها نيز بر سيستم عملكردي گردشگري نيز حائز اهميت مي باشد و اختلال در هر يك از اين بخش ها و عناصر اثرات سوء آن در كل سيستم آشكار مي سازد. از نظر سيستم گردشگري يك سازمان مي بايد با اطلاعات ، تبليغات ونظير اينها را در رابطه مشترك ميان اجزاء مختلف گردشگري حفظ ، كنترل و هدايت كند و زماني ما در عرصه رقابت جهاني مي توانيم موفق باشيم كه اين روابط مكمل همديگر و بخشهاي مختلف گردشگري پويا و فعال و از استاندارد لازم برخوردار و در راستاي كليت گردشگري قرار گرفته باشند .
به عبارت ديگر گردشگري مشتمل بخش هاي متعدد و پيچيده اي همانند مراكز اقامتي ، جاذبه ها ، حمل نقل ، تأسيسات زير بنايي ، عناصر سازماني ، بازارهاي داخلي و بين المللي مي باشد كه در ارتباط متقابل با همديگر كارايي و عملكرد خود را بدست مي آورد ، در واقع گردشگري تنها از هتل ها و خطوط هوايي و ديگر بخش ها به صورت مجزا تشكيل نشده است . بلكه كليت و سيستمي از اجزاي مختلف عهده دار اصلي حركت و پيشرفت گردشگري عرضه و تقاضا است : درون اين شاخه هاي كلي جزئيات و عناصري است كه هم برنامه ريزان و مديران بايد براي كسب موفقيت آنها تلاش كنند.
بر اين اساس گردشگري بايد به صورت سيستمي مركب از عوامل عرضه[1] و تقاضا[2] در نظر گرفته شود، كه با همديگر مرتبط اند . داخل اين دو بخش و زير سيستم كلي ، عناصر و اجزايي قرار دارد كه بايد مديران و برنامه ريزان براي كسب موفقيت آن تلاش كنند. به عبارتي ديگر تطبيق عرضه با تقاضا، كليد راه رسيدن به توسعه صحيح و نهايي گردشگري است .براي تحصيل تقاضاي گردشگري ، يك ناحيه يا شهر ونظير اينها بايد قادر باشد به گونه اي خدمات (عرضه ) را فراهم كند كه با نياز و جواب هاي گردشگران مطابقت داشته باشد. به عبارتي ديگر تطبيق عرضه با تقاضا كليد راه رسيدن به توسعه صحيح و نهايي گردشگري است .
سه عنصر اصلي را در سيستم گردشگري به شرح زير مي باشند:
1- گردشگران : گردشگر در اين سيستم گردشگري يك فاعل است.
2- عوامل جغرافيايي(يا فضاي جغرافيايي): شامل الف ـ منطقه توليد كننده مسافر(فشار براي برانگيختن سفر) ب ـ منطقه مقصد گردشگر ( علت وجودي براي گردشگري ) ج ـ منطقه حمل و نقل ( مكان هاي مياني براي رسيدن به مقصد )
3- فعاليت(يا كنش) گردشگري: مي توانيم به عنوان دامنه تجارت ها و سازمان هاي درگير در توزيع محصول گردشگري در نظر بگيريم.
هر يك ازعناصرو عوامل سيستم گردشگري نه تنها براي توزيع محصول گردشگري بلكه براي شرايط معاملاتي و آثار گردشگري و البته زمينه هاي متفاوتي كه گردشگري اتفاق مي افتد ، با يكديگر در تقابلند.
[1]- supply
[2]- Demand