صاحب‌نظران بسياري به چارچوب رقابت‌پذيري مقاصد و نحوه تكامل آن كه از اواسط قرن بيستم ميلادي تحت تاثير گردشگري انبوه بوده، توجه مي‌كنند. تمايل آنها به شناخت ابعاد مختلف ماهيت بنيادين محيط رقابتي و عملكردي است كه گردشگري بايد به عنوان يك بخش اقتصادي داشته باشد. مشاهدات نشان مي‌دهد كه به‌دليل آنكه طي ۶ دهه گذشته ابعاد مختلف رقابت‌پذيري مقاصد تغيير كرده، ماهيت رقابت‌پذيري نيز به نحو عمده‌اي تكامل يافته و دستخوش تحول شده است. اكنون و در اوايل هزاره سوم، ماهيت رقابت‌پذيري نسبت به قبل و مثلا پيدايش هواپيما بسيار تغيير كرده است. از اين رو لازم است كه پيش از پرداختن به توسعه يك مدل از رقابت‌پذيري مقاصد براي جهان امروز، تغييرات و تاثيرات آنها را درك كرد.
بررسي وضعيت رقابت‌پذيري گردشگري نشان مي‌دهد كه تغييرات در مولفه‌هاي آن، ساختار آن را به كلي دگرگون ساخته است. اين تغيير ساختار مكرر باعث شده كساني كه مسوول رقابت‌پذيري مقاصد هستند، مجبور باشند به‌طور مداوم با توجه به تغييرات و قوانين جديد و آنچه ماهيت رقابت‌پذيري را عوض مي‌كند، برنامه‌هاي عملياتي خود را تغيير دهند. هر چند كه ممكن است معيارهاي جذابيت يك مقصد از ثبات بيشتري برخوردار باشد، اما لازم است كه به‌طور مداوم بر ماهيت رقابت و توانايي يك مقصد در رقابت توجه شود. رقابت در همه فعاليت‌هاي اقتصادي وجود دارد، اما اين مهم است كه به ماهيت اشكال جديد رقابت اقتصادي و همچنين رقابت انسان در ابعاد مختلف اجتماعي، تكنولوژيك، فرهنگي و سياسي اين حوزه نيز توجه شود. از اين رو، نياز است متغيرهاي مختلفي كه بر رقابت‌پذيري مقاصد تاثير مي‌گذارند و نقش آنها در تكامل رقابت‌پذيري از گذشته تاكنون، بهتر درك شوند.
هر چند بين رقابت‌پذيري مقاصد و ساير فعاليت‌هاي بشري تفاوت قائل مي‌شويم، همچنان وجوه مشترك و شباهت‌هاي بسياري نيز بين آنها وجود دارد. روشي را كه مردم آمريكاي شمالي، اروپايي يا آسيايي براي تبليغ جذابيت‌هاي مقاصد گردشگري خود و همچنين تاثير گذاشتن بر انتخاب گردشگران به‌كار مي‌گيرند، نمي‌توان به‌طور كامل مجزا از رويكردهاي اتخاذ شده در ساير بخش‌هاي صنعتي دانست. به عنوان مثال، هر چند كه هنوز در كره‌جنوبي اهميت بخش گردشگري به اندازه ساير بخش‌هاي اقتصادي اين كشور نيست، اما رويكرد تهاجمي كه در اين بخش ديده مي‌شود، شبيه همان رويكردي است كه در بخش خودروسازي اين كشور مشاهده مي‌شود. به شكلي متفاوت، استراتژي رقابتي صنعت گردشگري در ايالات متحده آمريكا به شدت وابسته به صنعت فيلم و سرگرمي است. توانايي فروش فرهنگ آمريكايي به اقصي نقاط دنيا به بخش گردشگري ايالات متحده آمريكا يك مزيت رقابتي قابل توجه داده است. به طريقي مشابه، رويكرد رقابتي هند نيز مانند ساير بخش‌هاي اقتصادي آن تمايل به حركت موازي در زمينه‌هايي نظير تكنولوژي و كسب مجوز است؛ در جايي كه مالكيت بومي تسهيلات و سرمايه‌گذاري‌ها اهميت دارد.
ابعاد رقابت‌پذيري گردشگري
مطالعات سنتي گردشگري روي نقاط قوت اقتصادي و عملكرد مقاصد متمركز بودند. هر چند كه عملكرد اقتصادي يك مقصد گردشگري اهميت زيادي دارد، اما نمي‌توان از ساير ابعاد تاثيرگذار غافل شد. به‌دليل ماهيت منحصر بفرد بخش گردشگري، توانايي واقعي يك مقصد گردشگري براي رقابت همچنين متاثر از نقاط قوت اجتماعي، فرهنگي، سياسي، تكنولوژيك و محيط آن است.
به‌طور خلاصه مي‌توان گفت كه موفقيت يك مقصد گردشگري در توانايي آن براي افزايش مخارج گردشگري، جذب روزافزون گردشگران، ايجاد تجربيات به ياد ماندني و رضايت در آنان، پيشبرد سودآور امور، حفظ شرايط بهينه ساكنان محلي و استفاده از سرمايه طبيعي مقاصد براي اكتساب‌هاي آينده است. با توجه به ماهيت چند بعدي نقاط قوت مقاصد گردشگري لازم است كه اين ابعاد مختلف، ويژگي‌ها و روندهاي آنها مورد توجه قرار بگيرند. اما اين مهم‌تر است كه اين ابعاد مستقل از يكديگر نبوده و هر كدام از آنها بر ديگر ابعاد تاثير مي‌گذارند. به همين دليل نمي‌توان هر كدام از ابعاد را به صورت مجزا مطالعه كرد و نياز است كه تاثيرات آنها بر روي هم نيز مدنظر قرار بگيرند.
منبع: دنياي اقتصاد
رقابت‌پذيري مقاصد گردشگري: ماهيت و تكامل آن
خريدار روغن سوخته دست اول و قيمت روز بشكه اي