يكي از ويژگي‌هاي مهم جوامع مدرن، رشد سريع بخش حمل و نقل آنها مي‌باشد (Holst,1997). زيرساخت‌هاي مناسب و كافي، براي توسعة موفقيتآميز گردشگري، لازم و ضروري هستند. توسعة زيرساخت‌ها به ويژه در كشورهاي كمتر توسعه يافته كه اغلب در اين زمينه بسيار عقب هستند، امري حياتي به شمار مي‌آيد (Inskeep,1998: 120).
در سال 1994هالدمن و شرمن ثابت كردند كه گردشگري بدون بهبود و توسعة گسترده شبكه حمل و نقل ميسر نيست. نقش و اهميت راه‌ها در توسعه كلان كشورها نيز داراي اهميت فراواني است و همواره فقدان بهره‌مندي از شبكه راههاي قوي، مانعي جدي در راه رشد و توسعه محسوب مي‌شود (دارابي، 1382: 51).
عموماً جاذبه‌هاي گردشگري تنها پس از آنكه قابل دسترسي شده‌اند، توسعه يافته اند. براي دستيابي به جاذبه‌هاي گردشگري كه بسياري از آنها نيز در مناطق غيرشهري واقع شده اند، نياز به احداث جاده‌ها و امكانات تكميلي كنار آنها است. به طور كلي، توسعة گردشگري نيازمند سرمايهگذاري زيادي در امور زيربنايي و روبنايي مي‌باشد (جهانديده،1384).
هر چند كه مسافت بين مبدأ و مقصد سفر، بر تعداد گردشگران مؤثر است، ولي اين اثر مي‌تواند با توسعة قابليت‌هاي دسترسي كم رنگتر شود. وجود زيرساخت‌هاي لازم و حمل و نقل مناسب، در زمرة اين قابليت‌ها هستند (اردكاني، 1383: 51).
صنعت حمل و نقل به عنوان يكي از ملزومات اساسي توسعه صنعت گردشگري، دسترسي به جاذبه‌ها را براي گردشگران امكان پذير مي‌كند. فراهم بودن امكانات حمل و نقل مناسب، مطمئن، راحت و سريع و ارزان پيش شرط توسعه گردشگري جمعي است. زيرا گردشگران در تصميمات خود دو عامل هزينه و زمان را مد نظر دارند و براي دسترسي به مقاصد گردشگري انتخاب نوع سيستم حمل و نقل و يا فراهم بودن سيستم مناسب بر اين دو عامل تاثير مي‌گذارد (رنجبران و زاهدي،1390).
حمل و نقل، پيوند ضروري بين نواحي مبدأ و مقصد را براي گردشگر فراهم آورده و حركت را براي سفرهاي گوناگون از جمله سفرهاي آخر هفته، سفرهاي تجاري، سفرهاي سياحتي، ملاقات با دوستان و اقوام و حتي سفرهاي خدماتي، آموزشي و درماني تسهيل مي‌نمايد. حمل و نقل يك عنصر اساسي از تجربة گردشگر است كه بعضي از مفسرين آن را به عنوان يك مكمل براي صنعت گردشگري در نظر گرفته‌اند. حمل و نقل مي‌تواند محور مركزي فعاليت‌هاي گردشگر در نظر گرفته شود چرا كه اين عامل خود يكي از مهمترين اجزاء سفر را شامل مي‌شود. در اين راستا نحوة حمل و نقل نقش مؤثر و بسزايي در ساختار جابجايي گردشگر و جذابيت‌هاي سفر ايفا مي‌كند.
امروزه حمل و نقل به عنوان يكي از مهمترين عوامل سهيم در توسعة گردشگري بين‌المللي شناخته شده است. در نتيجه ميتوان عنوان نمود كه توسعه صنعت گردشگري به صورت امروزي مرهون پيشرفت‌هاي حاصله در توسعة صنعت حمل و نقل، علوم و فنون و نوعاً توسعة وسايل و تسهيلات و تأسيسات زيربنايي لازم براي مسافرت بوده است. حمل و نقل، مقاصد گردشگري را براي نواحي گردشگر‌خيز قابل دسترسي مي‌كند. كل گردشگري به راه دسترسي بستگي دارد. در حقيقت دسترسي يا عدم دسترسي، مي‌تواند موجب اتصال و يا انفصال مقصد شود (عزيزي، 1378: 86).
به هر حال براي برخي از مقصدهاي گردشگري، محدوديت‌هايي كه به وسيله سيستم حمل و نقل و ساختار زيربنايي مقصد (مثل فرودگاه و جاده) اعمال مي‌شود، به صورت بزرگ‌ترين مانع و عامل بازدارنده در مسير رشد گردشگري قرار مي‌گيرد (واي، 1377:18).
چنانچه كشوري خواستار رسيدن به توسعه گردشگري پايدار باشد، توجه به بخش حمل و نقل و رقابتي كردن و انحصارزدايي از آن ضرورت مي‌يابد. نكته قابل توجه اين كه حمل و نقل خود مي‌تواند به عنوان يك عنصر جذاب در گردشگري مطرح شود. براي مثال سفر با قايق يا قطارهاي سريع السير، جذابيت‌هاي خاص خود را دارد (2012:Mammadov).
روشهاي حمل و نقل
در انتخاب روش حمل و نقل در گردشگري اين عوامل تاثير گذار هستند: محدوديت زماني، فاصله، موقعيت جغرافيايي، راحتي، امنيت، مزيت، قيمت و رقابت (Westlake:2005).
در سال 2010 بيش از نيمي از گردشگران بين المللي مسافرت خود را از طريق خطوط هوايي انجام داده‌اند، 41 درصد از مسافرت‌ها از طريق جاده‌ها، 2 درصد از طريق حمل و نقل ريلي و 6 درصد نيز از طريق راههاي آبي انجام گرفته است. روندهاي اخير نشان مي‌دهند كه سرعت رشد مسافرت‌هاي هوايي از ساير روشهاي مسافرت بيشتر بوده است و سهم آن رو به افزايش است.
ماخذ : جهانديده ، سامان و صديقي ، سميرا (1392) حمل و نقل و گردشگري، در :نهادها و سازمان‌هاي مرتبط با گردشگري در ايران، كانون هماهنگي دانش و صنعت گردشگري، دانشگاه علامه طباطبايي
رقابتپذيري مقاصد گردشگري: ماهيت و تكامل آن
خريدار روغن سوخته دست اول و قيمت روز بشكه اي